Anestezi, kelime anlamı ile, duyu hissinin yok oluşu yani, ağrısız ve güvenli bir ameliyat için hastanın ilaçlar yardımı ile ağrı duymasını engellemek için yapılan tıbbi bir uygulamadır. Ameliyat ve kısmi cerrahi müdahalelerde kullanılmaktadır. Aynı zamanda bir ameliyatı yapacak olan cerrahi doktor ve ekibine çalışabilecekleri ortam yaratmak için kullanılan bir yöntemdir.
Anestezi Çeşitleri
Genel, Lokal, Bölgesel ve Sedasyon olarak dört çeşidi vardır.
Genel Anestezi, hastaların herhangi bir ağrılı cerrahi işlem için uyutulması, bilinç ve ağrı duyusunu ortadan kaldırılması için yapılan bir işlemdir.
Lokal Anestezi, vücudun küçük bir bölgesini geçici olarak uyuşturmak için kullanılır.
Bölgesel Anestezi ise, hasta vücudunun sadece ameliyat edilecek kısmının uyuşturulmasıdır.
Son olarak Sedasyon uyku hali olarak bilinir. Ameliyat öncesinde hastanın kaygılarını azaltmak amaçlı uygulanır. Bununla birlikte hastaya damar yolundan verilen ilaçlar yardımı ile derin uykuya geçmesi sağlanır.
Yöntemler ile ilgili daha detaylı bilgi için Anestezi Nedir? Anestezi Yöntemleri Nelerdir? başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz.
Anestezi Nasıl Uygulanır?
Uygulama aşamasından önce, hekim ilk önce hastasını ziyaret eder. Gereken tetkiklerin yapılıp yapılmadığını, kontrol eder. Hastanın hangi ameliyatı olacağını, öz geçmişini ve alerjisi olup olmadığını sorgulayarak ameliyata hazırlar.
Hekim, hasta ameliyat masasına geldiğinde ise, ilk önce hastanın kalp atımlarını motorize eder. Kan basıncını tansiyon aleti ile ölçerek kan oksijen düzeyi ve vücut ısısını saptayan ölçümleri yapar. Damar yolu açarak serum takılmasını gerçekleştirir. Verilecek anestezik ilaçları damar içine enjekte ederek işleme başlar. Bu arada hastaya daha iyi oksijen alabilmesi için maske yardımı ile oksijen de verilmektedir. Daha sonra soluk borusuna (Endotracheal) tüp yerleştirip hastayı Anestezi cihazına bağlar. Söz konusu cihaz ayarlamasını da kendisi yapar. Ameliyat boyunca tüm yaşamsal fonksiyonlar, kanamalar, verilecek sıvılar, Anestezi uzman ve teknikerleri tarafından takip edilerek fonksiyonun devamı sağlanır.
Anestezinin Yan Etkileri Var mıdır?
Ameliyat esnasındaki tüm Anestezi işlemlerinde küçük ya da büyük yan etkiler ”yok” değildir. Genel Anestezinin fazla yan etkileri olmamakla beraber, genellikle hayati risk taşımadan giderilmesi mümkündür. Ancak, boğaz ağrıları, kaşıntı, tansiyon düşüklük ve yükselmeleri, kalp ritim bozuklukları gibi yan etkiler görülebilmektedir. Lokal ve Bölgesel Anestezide ise, nadir de olsa, yüksek dozdaki ilaçlara bağlı olarak sistemik ve uzun sürebilen kuvvet kaybı, baş ağrısı, damar yaralanmaları ve idrar yapmada geçici olarak güçlükler yaşanabilen yan etkilerdir.
Hasta Anesteziden Nasıl Uyandırılır?
Anestezik ilaçların etkileri sonucu kullanılan bu ilaçların tipi, operasyonun (Ameliyatın) süresi, hastanın metabolizması gibi faktörler uyanma süresini etkileyen unsurlardandır. Ameliyat sonunda yeterli solunum ve dolaşımın alınmasıyla soluk borusundaki tüp çıkartılır. Hasta tamamen uyanana kadar uyanma odasında tutulup, işlem sonlandırılmış olur.