Kurdeşen (ürtiker) ciltte bir anda ortaya çıkan kırmızı döküntülere sebep olan deri hastalıklarından birisidir. Halk dilinde kurdeşen dökmek diye tabir edilen bir hastalıktır ve genellikle vücudun belirli bir bölgesinde ortaya çıkar. Bazı durumlarda ise tüm vücuda yayılan döküntüler görülebilmektedir.

Kurdeşen Nedir?

Kurdeşen ya da tıbbi adıyla ürtiker, kişilerin vücudunun belli bir bölgesinde ya da tamamında oluşabilen döküntü ile seyreden bir cilt hastalığıdır. Deride şişkinlik ve kaşıntı, kaşıntıya bağlı kızarıklık meydana gelir.

Akut ya da kronik seyirli olabilmektedir. Kronik ürtiker ya da diğer adı ile kurdeşen altı hafta ve daha fazla sürer. Yıllar içinde tetikleyicilerle birlikte tekrarlama eğilimi gösterir. Akut ürtiker ise genellikle aniden ortaya çıkarak birkaç hafta içerisinde tamamen iyileşmektedir. Ancak daha önce akut ürtiker görülmüş olan kişide de yıllar içinde hastalığın tekrar görülme ihtimali bulunmaktadır.

Kan içerisindeki plazma sıvısının kan damarları dışına sızması ya da çıkması sonucu deride yayılması ve yayıldığı bölgelerde birikmesi ile kurdeşen adı verilen durum oluşmaktadır

Kurdeşen Sebepleri Nelerdir?

Kurdeşen (ürtiker)oluşumunda birden fazla faktör etkili olabilmektedir. Bununla birlikte tetikleyici bir faktörün bulunmaması da olasıdır. Alerjik cilt yapısına sahip kişilerde alerjiyi tetikleyecek uyaranlar kurdeşeni de tetikleyebilmektedir.

Dış etkenlere bağlı değişimler örneğin fazla sıcak havaya maruz kalma ya da aşırı soğuk havaya maruz kalma da ürtiker oluşmasına sebep olabilmektedir.

Ürtiker oluşumunu tetikleyen faktörler:

  • Alerjenler
  • Enfeksiyonlar
  • Tiroid hastalıkları, romatizmal hastalıklar
  • Böcek sokmaları (arı, sivrisinek vb.)
  • Dış etkenler (Soğuk, sıcak, ter, basınç vb.)
  • Çeşitli ilaçlar (Antibiyotikler, ağrı kesiciler, tansiyon ilaçları vb.)
  • Stres

Kurdeşen (Ürtiker) Belirtileri Nelerdir?

Kurdeşen ya da ürtiker spesifik belirtiler gösterir. Hemen hemen her hasta da bu belirtiler aynıdır. Ciltte kızarıklık ve kabarma, bu alanlarda şiddetli kaşıntı ve kaşıntıya bağlı yanma hissi kurdeşenin en tipik belirtileridir.

Kurdeşen (Ürtiker) belirtilerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

  • Ciltte kırmızı döküntüler ve şişlikler
  • Döküntülerin oluştuğu bölgelerde yanma ve şiddetli kaşıntı
  • Anjiyoödem (dudak, göz kapağı ve boğazda ağrılı şişlik)

Anjiyoödem her hastada görülmeyebilmektedir. Bununla birlikte yorulma, sıcaklama, strese girme gibi faktörler belirtilerin şiddetlenmesine yol açabilmektedir.

Deri de oluşan lezyonların büyüklüğü ve dağıldığı alanın genişliği kişiden kişiye fark edebilmektedir. Lezyonun gelişmesinde etkili olan faktöre maruz kalma durumu da lezyon büyüklüğünü ve dağılma hacmini etkileyebilmektedir.

Kurdeşende Tanı ve Tedavi

Hekim anemnez ve muayene sonrasında klinik bulguları da değerlendirerek ürtiker tanısı koyabilir. Hastalığı tetikleyen sebepler ortaya çıkarılmaya çalışılır. Hastalığın seyri saptanır ve tedavi protokolü belirlenir.

Tedavide genellikle antihistaminikler reçete edilmektedir. Bununla birlikte tespit edilen tetikleyiciler varsa hastanın bunlardan uzaklaşması gerekmektedir.

İleri seviyede olan vakalarda antihistaminiklerin yanı sıra; antidepresan, bağışıklık baskılayıcı ilaçlar, histamin blokerları gibi farklı ilaç tedavileri de uygulanabilmektedir.

Eylül 13, 2022