Hidrosefali, beyindeki biriken fazla beyin omurilik sıvısının (beyin omurilik sıvısı) neden olduğu bir tıbbi durumdur. Bu sıvı beyin omurilik sıvısı (BOS) olarak adlandırılır. Beyin ve omuriliği çevreleyen zarlar arasında bulunur ve genellikle beyin dokusunu korur ve destekler. Ancak hastalık durumunda, bu sıvının normal dolaşımı engellenir veya emilimi azalır, bu da beyinde sıvı birikimine yol açar. Bu durum, beyinde artan basınca ve hasara neden olabilir.

Hidrosefali Belirtileri

Hidrosefalinin belirtileri yaşa, nedenine ve beyindeki sıvı birikiminin yerine bağlı olarak değişebilir. Ancak yaygın belirtiler şunlar olabilir:

  1. Baş Ağrısı
  2. Bulantı ve Kusma
  3. Başın Büyümesi (Fontanel Genişlemesi)
  4. Göz Problemleri:
  5. İleri Beyin Fonksiyonlarında Sorunlar
  6. Koordinasyon Sorunları

Hidrosefali Sebepleri ve Risk Faktörleri

Nedenler

Hidrosefali, birkaç farklı nedenle ortaya çıkabilir. Bu nedenler şunlar olabilir:

  1. Kongenital Hidrosefali: Doğuştan gelen yapısal bir sorun nedeniyle sıvı dolaşımı engellendiğinde oluşur. Erken doğum, spina bifida gibi nöral tüp defektleri bu gruba örnektir. En sık bu grupta hastalık görülür.
  2. Edinsel Hidrosefali: Beyin yaralanması, enfeksiyon veya tümör nedeniyle sıvı dolaşımının engellendiği durumlar edinsel hidrosefaliye yol açabilir.
  3. Normal Basınçlı Hidrosefali: Bu tür yaşlılarda daha sık görülür ve beyin omurilik sıvısının normal basınca rağmen biriktiği bir durumu ifade eder.

Risk Faktörleri

  1. Aile Geçmişi: Aile öyküsünde hidrosefali öyküsü olan kişilerde risk artabilir.
  2. Anne Karnında Maruziyet: Anne karnındayken radyasyona veya enfeksiyonlara maruz kalmak, riski arttırabilir.

Tanı ve Tedavi Yöntemleri

Tanı için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:

  1. Beyin Görüntüleme: Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) veya bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları, sıvı birikimini göstermek için kullanılabilir.
  2. Beyin Omurilik Sıvısı İncelemesi: Beyin omurilik sıvısı örneklemesi, hidrosefali nedenini tespit etmek için kullanılabilir.

Hamilelikte Tanı

Hamilelik sırasında bir fetüsün hidrosefali (beyindeki aşırı sıvı birikimi) olup olmadığını teşhis etmek için bazı tıbbi yöntemler ve taramalar bulunmaktadır. Bunlar;

  • Rutin gebelik taramaları
  • Amniyosentez
  • Fetal MRI
  • Doppler Ultrasonografi

Hamilelik sırasında hidrosefali şüphesi varsa, bir kadın doğum uzmanı veya fetal tıp uzmanı gibi uzman bir doktora başvurmak önemlidir. Erken tanı, tedaviye başlama ve uygun tedavi seçeneklerini değerlendirme açısından önemlidir.

Tedavi Seçenekleri

Hidrosefali tedavisi genellikle cerrahi müdahale gerektirir. Tedavi seçenekleri şunlar olabilir:

  1. Shunt Cerrahisi: Shunt, fazla beyin omurilik sıvısını başka bir vücut bölgesine taşıyan bir tüptür. Bu, beyindeki sıvı birikimini azaltır.
  2. Endoskopik Üçüncü Ventrikülostomi (ETV): Bu yöntemde, bir endoskop kullanılarak beyin omurilik sıvısının doğal yollarla dolaşımını yeniden sağlamak için bir delik açılır.

Shunt Cerrahisi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Ameliyat sonrası enfeksiyon riskini azaltmak için antibiyotik tedavisi genellikle uygulanır. Ameliyat sonrası, doktorlarınız çocuğunuzun bakımı konusunda ayrıntılı bilgi verecek ve acil durum belirtilerini gözlemlemeniz gerektiğini anlatacaktır. Çocuğunuzda bu belirtileri fark ederseniz, hemen doktorunuzla iletişime geçmelisiniz. Bu belirtiler aşağıdaki gibidir:

  • Ameliyat bölgesinde kızarıklık ve hassasiyet
  • Huzursuzluk, kusma ve bulantı
  • Baş ağrısı, çift görme,
  • Ateş veya havale geçirme,
  • Karın ağrısı
  • Ameliyat öncesinde görülen şikayetlerin tekrar görülmesi

Genellikle ameliyat sonrasında olumlu bir düzelme görülür. Ancak, beyin dokusunda kalıcı hasar meydana geldiyse, bazı fonksiyonlar, özellikle görme ve zeka gibi, geri dönmemiş olabilir. Bu nedenle tedavinin zamanında ve etkili bir şekilde yapılması çok önemlidir.

Hidrosefali nedeniyle tedavi gören hastaların birçoğu normal hayatlarına geri dönebilirler. Eğer hidrosefali ile mücadele eden bir çocuğunuz var ve gelecekte başka bir çocuk düşünüyorsanız, doktorunuz genetik testler ve danışmanlık hakkında size bilgi verebilir. Ayrıca hamilelik süreciniz boyunca doktorunuz sizi yakından izleyecektir.

Hidrosefali tedavisi bireysel ihtiyaçlara ve duruma bağlı olarak değişebilir. Erken tanı ve uygun tedavi, komplikasyon riskini azaltabilir ve yaşam kalitesini artırabilir.

Eylül 28, 2023