Böbrek yetmezliği, kronik böbrek hastalığının son evresidir. Böbreklerin kandaki atıkları yeterince filtreleyememesi durumunda ortaya çıkmaktadır. Böbrekler, vücutta su seviyesini dengeleme, alyuvar üretimini sağlama, D vitamininin aktif halini üretme ve kan basıncını kontrol etme gibi birçok önemli role sahiptir.

Ancak böbrekler işlevlerini düzenli olarak yerine getirmediğinde vücutta toksinler tarafından aşırı yüklenme durumu oluşur. Dolayısıyla bu durum tedavi edilmediğinde böbrek yetmezliğine yol açabilmektedir. Böbrek yetmezliği, aniden ortaya çıkan bir hastalık değildir. Aşamalı olarak ilerleyen bir hastalıktır. Hastalığın ilk evresinde böbreklerin vücutta biriken sıvıyı dışarı atamaması nedeniyle böbrek küçülmesi görülebilir ve küçülen böbrekler zamanla işlevlerini yitirir. Kanda biriken atık maddeler ise tansiyon yükselmesine sebep olur. Buna bağlı olarak kalp ve diğer organlar etkilenebilmektedir. Böbreklerin işlevlerini yerine getirememesine bağlı birçok hastalık vücudu olumsuz etkiler. Dolayısıyla hayatı tehdit edebilecek önemli bir hastalık olduğundan vakit kaybetmeden tedavisine başlanması gerekmektedir.

Böbrek yetmezliği nedenleri

Böbrek yetmezliği hastalığına sebep olan birçok faktör bulunmaktadır. Bunlardan bazıları; toksik ilaçlara maruz kalmak, akut ve kronik hastalıklar, şiddetli susuzluk, dehidrasyon ve böbrek travması olarak sıralanabilir. Hastalığın nedeni, hastalığın tipini de belirlemektedir. Genellikle böbreklere giden kan akışının durması ile meydana gelen böbrek yetmezliği, farklı hastalıklardan kaynaklı da ortaya çıkabilmektedir. Bu hastalıklar;

  • Diyabet
  • Polikistik böbrek hastalığı
  • Prostat
  • Hipertansiyon
  • İnterstisyel nefrit
  • Glomerülonefrit

Olabileceği gibi;

  • Karaciğer yetmezliği
  • Kalp hastalıkları
  • Uyuşturucu ve alkol kullanımı
  • Gereksiz ilaç kullanımı
  • Bazı kemoterapi ilaçları
  • Lupus hastalığı
  • Vaskülit
  • Alerjik reaksiyon

Gibi böbreklere kan akışını azaltan veya durduran faktörler de böbrek yetmezliğine neden olabilmektedir.

Böbrek yetmezliği belirtileri nelerdir?

Böbrek yetmezliği, erken evrelerde hiçbir belirti vermeyebilir. Belirtiler genellikle böbreklerin fonksiyonlarını kaybetmesine bağlı ileri evrelerde baş göstermektedir. Hastalığın belirtileri her bireyde hastalığın seviyesi ve şiddetine bağlı farklılık göstermektedir. Hastalığa bağlı belli başlı belirtiler;

  • Az miktarda idrara çıkma
  • Sürekli mide bulantısı
  • Zihinsel karışıklık
  • Halsizlik, uyuşukluk ve yorgunluk hali
  • Göğüs ağrısı
  • Nefes darlığı
  • Bacak, ayak bileği bölgelerinde şişme ve ödem oluşumu
  • Havale veya koma

Şeklinde olabilmektedir.

Böbrek yetmezliği nasıl tedavi edilir?

Böbrek yetmezliğinin tedavisinde, böbreklerde oluşan hasar düzeltilemese bile yetmezliğe sebep olan rahatsızlık kontrol altına alınır. Böylece böbrek yetmezliği durdurulabilir ya da yavaşlatılabilir. Tedavi planı, hastalığa neden olan rahatsızlığa göre değişkenlik gösterebilmektedir. Bu tedavilerden bazıları;

  • Böbrek fonksiyonlarını korumak için tansiyon ilaçları
  • Kansızlığın yaşandığı durumlarda anemi ilaçları
  • Böbreklerdeki yükü azaltmak için düşük proteinli diyet
  • Kolesterol seviyesini düzenleyen ilaçlar

Ve sıvı birikmesine yönelik tedavileri içermektedir.

Böbrek yetmezliğinin son evresinde ise tedavi iki şekildedir;

Diyaliz: fonksiyonlarını kaybeden böbreklerin yapamadığı kan temizleme işleminin cihaz yardımı ile gerçekleştirilmesidir. Diyaliz, hastalığı tedavi etmez fakat hayatta kalabilmek için belli aralıklarla diyalize girilmelidir.

Böbrek nakli: bu tedavi yöntemi az çalışan ya da çalışmayan böbreğin yerine sağlıklı böbreğin nakledilmesidir. Nakil yapıldıktan sonra hastaların diyaliz makinesine girmesine gerek kalmamaktadır.

Böbrek yetmezliğine yakalanmamak için ne yapmak gerekir?

  • Günlük su ve tuz miktarına dikkat etmek
  • Kimyasal ürünlere maruz kalmamak
  • Kilo kontrolünü sağlamak
  • İlaç kullanımında dikkatli olmak
  • İdrar yolu enfeksiyonu gibi rahatsızlıkların tedavisini aksatmamak
  • Diyabet, hipertansiyon gibi hastalıkları kontrol altına almak

Ekim 21, 2021