English
Arabic
Çinko nedir, hangi besinlerde bulunur, eksikliği neden olur? Tüm bu merak edilen soruları sizler için cevapladık.
Çinko nedir?
Çinko, insan sağlığı için gerekli olan en önemli minerallerden biridir. İnsan vücudu, sağlıklı işleyebilmesi için mikro besin öğelerinden faydalanmaktadır. Mikro besin öğelerinin en önemli kısmını ise mineraller oluşturmaktadır. Vücudun sağlıklı işlemesine fayda sağlayan demir mineralinden sonra gelen en önemli mineral ise çinkodur. Çinko, bağışıklık sistemi, metabolik faaliyetler gibi pek çok önemli görevi üstelenen bir mineraldir. Ayrıca büyüme, gelişme, protein sentezi, bağışıklık sistemi, üreme fonksiyonu, doku oluşumu, nörodavranışsal gelişimler gibi pek çok faaliyeti içeren çinko, en fazla kas, deri, saç ve kemikte bulunmaktadır. Biyolojik ve fizyolojik süreçlerin birçoğunda önemli rol alan çinko, güçlü bir sinir sistemi ve bağışıklık sistemi için yeterli miktarda alınmalıdır.
Çinkonun faydaları nelerdir?
Vücudumuzun sağlıklı işleyebilmesi için gerekli olan çinko pek çok faydaya sahiptir. Çinkonun bazı faydaları aşağıdaki gibidir;
- Bağışıklığı güçlendirir
- Cilt problemlerini önler
- Saç dökülmesine iyi gelir
- Kronik hastalıklara yakalanma riskini azaltır
- Yaraların iyileşmesini hızlandırır
- Protein sentezine katkıda bulunur
- Tırnakların korunmasına katkıda bulunur
- Yaşa bağlı gelişen alzheimer gibi hastalıkların önlenmesinde etkilidir
- Görme kaybına neden olan sarı nokta hastalığını önleyici etkiye sahiptir
- Kronik yorgunluğu önler
Çinko hangi besinlerde bulunur?
İnsan vücudunda yaklaşık 2-3 gram kadar bulunan çinko, hayvansal ve bitkisel besin kaynağı içeren ürünlerde bulunmaktadır. Yaklaşık 80 gram kadar tüketilen kırmızı et, günlük çinko ihtiyacının büyük bölümünü karşılamaktadır. Dolayısıyla zengin çinko içeriğine sahip olan hayvansal gıdalar düzenli olarak tüketildiğinde vücut için gereken çinko tüketimi sağlanacaktır. Hayvansal gıdalar dışında; süt ürünleri, sebzeler ve kuruyemişlerde de çinko bulunmaktadır. Çinko içeren bazı besinler aşağıdaki gibidir;
Çinko içeren besinler
- Hindi
- Kırmızı et
- Tavuk
- Deniz ürünleri
- Badem
- Yer fıstığı
- Kabak çekirdeği
- Antep fıstığı
- Susam
- Ispanak
- Roka
- Pazı
- Bamya
- Bezelye
- Mantar
- Yumurta
- Patates
- Beyaz peynir
- Yoğurt
Ne kadar çinko tüketilmelidir?
Besinler içinde bulunan vitaminler ve mineral değerleri, vücudun sağlıklı işlemesi bakımından önemli role sahiptir. Her bir vitamin ve mineralin vücuda günlük olarak alınması gereken belli bir miktarı vardır. Çinko da günlük olarak alınması gereken minerallerden biridir. Ancak alınması gereken çinko miktarı yaş ve cinsiyete göre değişiklik göstermektedir.
Çinko eksikliği nedir?
Çinko, vücutta uzun süreli depolanması mümkün bir mineral değildir. Dolayısıyla çeşitli gıdalar veya takviyeler ile dışarıdan alınmalıdır. Çeşitli nedenlere bağlı olarak yeterli miktarda günlük çinko alınamadığında, çinko eksikliği meydana gelmektedir. Çinko eksikliğinin en önemli nedeni yetersiz ve dengesiz beslenmeden kaynaklanmaktadır. Özellikle de çinko yönünden en değerli besin gurubu olan hayvansal gıdaların tüketilmemesine bağlı olarak vegan ve vejeteryan bireyler çinko eksikliği açısından riskli gruplar altındadır. Bunun dışında emziren anneler ya da hamileler, ileri yaştaki bireyler ve çeşitli kronik hastalıklara sahip bireyler de riskli grupta yer almaktadır.
Çinko eksikliğine neden olan bazı etkenler
- Yetersiz beslenme
- Aşırı alkol tüketimi
- Hamilelik
- Kronik rahatsızlıklar
- Büyüme ve gelişme
- Bazı klinik durumlar
Gibi etkenler nedeniyle vücuttaki çinko miktarı azalabilmektedir. Tüm bunlar dışında çinko eksikliğine yol açan diğer etkenler ise gün içinde çok yoğun spor yapmak ve alkol tüketmektir.
Çinko eksikliği nasıl giderilir?
Çinko eksikliğini gidermek için öncelikle sağlıklı ve dengeli bir beslenme ile çinko ihtiyacı karşılanmalıdır. Bazı hastalıklara bağlı gelişen çinko eksikliğinde, hekim tavsiyesi doğrultusunda takviye alımına başvurulabilmektedir. Ayrıca çinko eksikliği için diyetisyen eşliğinde beslenme programı ve çinko içeren tamamlayıcı destek tedavisi de uygulanabilmektedir.