Ciltteki renk değişiklikleri cilt lekeleri olarak adlandırılır. Deriden daha açık ve daha koyu olmak üzere iki şekilde görülür. Hem kadın hem erkeklerde en yaygın görülen cilt rahatsızlıklardan biri olan cilt lekelerinin birçoğu özellikle yanak, alın ve çeneye yerleşir, yüze daha mat ve pürüzlü bir görüntü verir. Bunun dışında vücutta, sırt, göğüs ve el üstünde de görülebilir.

Cilt lekeleri riskli midir?

Cilt lekeleri yaşamımızı tehdit etmemekle birlikte bir takım kozmetik problemlere sebep olabilir, hatta bazı kişilerin sosyal yaşamını da etkileyebilen bir takım psikolojik problemlere yol açabilir.

Cilt lekeleri türleri

Melazma (Gebelik Lekeleri)

Malezma türü lekeler genellikle kadınlarda yüz bölgesinde gebelik sonrası ya da doğum kontrol hapı kullanımıyla ortaya çıkarlar. Malezma daha çok ten rengi koyu kişilerde ortaya çıkar. Bu tip lekelere halk arasında “gebelik lekesi” adı da verilmektedir. Daha seyrek de olsa gebelik geçirmemiş ya da doğum kontrol hapı da kullanmayan kadınlarda da görülebilir.

Et Benleri

Et benleri en çok orta yaşlı ve yaşlı kişilerde görülmektedirler.

  • Şişmanlık,
  • hamilelik,
  • menopoz ve
  • hormon hastalıkları

et benlerinin çoğalmasına sebep olabilirler. Et benleri en çok boyun, koltuk altı, üst gövde ve göz çevresinde ortaya çıkarlar. Ağrısız oluşumlardır, zamanla büyüyebilir ve çoğalabilirler.

Cilt Benleri

Ciltteki benlerinin gelişim nedeni bilinmemekle beraber, bu benlerin sayısı genellikle kalıtsal olarak belirlenir ve birkaç taneden düzinelerceye varabilir. Genellikle erken çocukluk yaşlarında ortaya çıkmaya başlarlar ve ergenlik çağında sayıları hızla artar. İlk önce küçük yassı noktalar şeklinde ortaya çıkarlar, daha sonra çapları büyüyebilir. Çok sayıda ben olması melanom gelişme riskini arttırabilir. Ayrıca açık ten rengine sahip olmak, ailede melanom bulunması, uzun yıllar güneşte kalmak riski arttıran faktörlerdir.

Şarap Lekesi (Doğum Lekesi)

Doğum lekesi yeni doğanların %25 ‘ inde görülebilen damarsal bir anomalidir. Genellikle doğumda veya hemen sonra ortaya çıkar. Leke pembe veya koyu mor renkte olabilir. En çok boyun ve yüzde görülür ancak vücutta da ortaya çıkabilir.

Seboreik Keratoz (Yaşlılık Beni)

Orta yaş ve yaşlılarda en çok görülen deri değişikliklerinden biridir ve oluşumunda genetik eğilim söz konusudur. Seboreik keratoz deri benlerine benzer. Başlangıçta küçük, çok sayıda ten veya sarı renkli oluşumlardır. Zamanla kahverengi veya siyah renge dönüşür. Yüzeyi karnıbahar görünümlüdür. Özellikle yüz, omuz, göğüs ve sırtta ortaya çıkar.

Lentigo (Karaciğer Lekesi, Yaşlılık Lekesi)

Lentigo çillerle karışan bir deri renk bozukluğu hastalığıdır. Her yaşta görülebilir. Çilden daha koyu renkli ve büyüktür. Yaz kış deride kalır. Yaz aylarında rengi koyulaşır. En sık görülen çeşidi solar lentigodur. Karaciğer lekesi olarak da bilinir. Özellikle açık tenli kişilerde güneşe maruz kalan deri alanlarında görülür. El sırtı, yüz, omuz, sırt ve göğüs ön yüzde ortaya çıkar. El sırtında ortaya çıkanlar yaşlılık lekeleri olarak adlandırılır.

Çiller

Çiller, daha çok açık tenli ve kızıl saçlı, mavi, yeşil ya da ela göz renkleri olan kimselerde görülen küçük kahverengi lekelerdir. Hayatın erken aşamalarında ortaya çıkarlar ve yazın çoğalıp kışın hafiflerler. 40-45 yaşlarından sonra genellikle kaybolurlar. Güneşe maruz kalmış bölgelerde oluşurlar: Yüz, eller, göğüs ve sırt gibi. Bu kahverengi lekeler cilt tarafından üretilen bir pigment olan melaninin birikmesinden kaynaklanır. Güneşe maruz kalındığında cilt UV ışınlarından gelebilecek zararı azaltabilmek için, reaksiyon olarak, daha fazla melanin üretir. Bu da melanin birikimine, dolayısıyla çil oluşumuna neden olur.

Akne (Sivilce)

Halk arasında ‘sivilce’ adıyla bilinen akne en sık karşılaşılan cilt problemidir. Her 100 yetişkinin 85’i bir dönem bu problemle karşılaşır. 15’inde ise tedavisi güç bir hal alır. Akne ciltte bulunan yağ bezlerinin bir hastalığıdır. Normalde bu bezlerin salgıladığı yağın deri yüzeyine çıkarak atılması gerekir. Fakat ergenlik döneminde yağ bezi daha fazla yağ salgılar. Bu yağın deri yüzeyine geçişini sağlayan kanal yoğunlaşmış bir yağ kütlesi sebebi ile tıkanır. Aknenin temel nedeni ise bu tıkanmadır.

Cilt lekeleri için korunma:

Öncelik güneşten ve ışık kaynaklarından korunmadır. Bunun için güneşten koruyucular kullanılır, bunlar da fiziksel koruyucular ve kimyasal koruyuculardır.

Cilt lekeleri tedavisi:

  • İlaç Tedavisi: Leke giderici ilaçlar
  • Dermaroller
  • Lazer tedavisi

olarak planlanabilir.

Uzm. Dr. Suna DALÇIK

Şubat 9, 2021