Bademcikler lenf düğümcükleridir. Ağzınızın gerisinde her iki yanda birer tanedir. Diğer görevlerinin yanında ağıza giren zararlı mikroorganizmaları filtre etmek de vardır. Fakat çok fazla bakteri girince direnemezler, iltihaplanır ve şişerler. Buna bademcik iltihabı (tonsilit) denir. Özellikle çocuklar arasında çok yaygındır.
Bademcik İltihabı Belirtileri
Bademcik iltihabı belirtileri grip ile benzerlik gösterir. İlk belirti yutmayı zorlaştıran boğaz ağrısıdır. Bademcikler görülür şekilde kırmızılaşır ve şişer. İltihaplanmış bademciklerin üzerinde nokta şeklinde iltihap alanları da görülebilir. Bölgesel lenf düğümleri (çene altı ve boyundakiler gibi) büyüyüp hassaslaşabilir.
- Boğaz ağrısı
- Baş ağrısı
- Ateş ve üşüme, titreme
- Boğaz ve çenede ağrıyan bezler
- Yutkunma sırasında ağrı
Çocuğunuzda bademcik iltihabının bu belirtilerinden biri veya birkaçı bulunabilir. Eğer çocuğunuzun boğazına bakarsanız, bademciklerin kızarmış ve şişmiş olduğunu görebilirsiniz. Bazen de, bademciklerin üzeri beyaz veya sarı renkli bir maddeyle kaplanmış gibi olabilir. Ancak çocuğunuzun bademciklerinin iltihaplı olup olmadıklarını anlamayabilirsiniz; eğer bademcik iltihabından şüpheleniyorsanız doktorunuza başvurunuz.
Bademcik İltihabı Nedenleri
Evde pasif sigara dumanı, beslenme yetersizlikleri, aşıların eksikliği, bazı anatomik özellikler, down sendromu gibi sendromlar, gastroesöfageal reflü, yuvaya, kreşe gitme, anne sütü ile beslenme eksikliği, nörolojik ve immunolojik başta olmak üzere hastalıklarda sıklığı artar. Bakteriler, virüsler, mantarlar ve parazitler bademcik enfeksiyonuna yol açabilmektedir.
Bademcik İltihabında Teşhis
Bademcik iltihabında belirtiler 48 saatten uzun sürerse ya da sizin veya çocuğunuzun geçmişinde tekrarlayan tonsillit öyküsü varsa doktorunuza başvurun. Hekiminiz muayene sonrasında hastalık etkeninin beta streptokok bakterisi olup olmadığını anlamak için kültür örneği alacaktır.
Tonsillit günümüzde oldukça yaygındır. Tedavi edilmezse bademciklerin çevresinde abse oluşumuna yol açabileceği için, tonsillit mutlaka tedavi edilmelidir.
Bademcik İltihabı Tedavisi
Kendinizde veya çocuğunuzda bademcik iltihabı belirtileri görürseniz, bol bol dinlenin, yumuşak yiyecekler yiyin ve boğazınızı rahat-atacak sulu gıdalar alın. Ilık tuzlu suyla gargara yapmak ağrıyı azaltır.
İlaçlar
Bir bakteri enfeksiyonu söz konusu olursa doktorunuz ağızdan antibiyotik alınmasını tavsiye edebilir (10 gün kadar). Belirtiler birkaç günde geçer. Streptokok bakterilerinin bazı türleri nefrit (böbrek iltihabı) veya romatizmaya sebep olmaktadır. Bunun için antibiyotik tedavisine gerekli süre devam edilmelidir.
Ameliyat Ne Zaman Gerekli?
Antibiyotikler sayesinde artık her bademcik iltihabının standart tedavisi, eskiden olduğu gibi ameliyat değildir. Ancak, sık tekrarlayan boğaz ağrısı ve bademcik iltihabı halinde bunu bir doktorun değerlendirmesi gerekir.
Doktorunuz aşağıdaki durumlardan biri veya birkaçının bulunması halinde bademcik ameliyatı önerecektir.
- Çocuğunuzun solunumunu engelleyecek derecede bademciklerin büyümüş olması,
- Çocuğunuzda yutkunma güçlüğü bulunması,
- Sık tekrarlayan boğaz ağrısı,
- Sık tekrarlayan boğaz iltihaplanması,
- Bademcik iltihabının orta kulak iltihabı, sinüzit, vs. gibi komplikasyonlara neden olması
Bademcik Ameliyatı (tonsillektomi) Sırasında Neler Olur?
Ne kadar sık yapılıyor veya basit görünüyor olursa olsun, her ameliyat çocuk ve ebeveynler için genellikle korkutucudur. Onu nelerin beklediğini anlatarak, çocuğunuzun kendini ameliyata hazırlamasına yardımcı olabilirsiniz.
Bademcik ameliyatında, çocuğunuz genel anestezi verilerek uyutulacaktır. Bu, ameliyatın bir ameliyathanede yapılacağı ve çocuğunuzun ameliyat sırasında bir anestezi uzmanı tarafından izleneceği anlamını taşır.
Çocuğunuz yaklaşık 20-30 dakika süreyle uyuyacaktır. Bademcik ameliyatı için deride bir kesi yapılmasına gerek yoktur. Cerrah, bademcikleri bulundukları yerden bazı kesiler yaparak çıkartacak ve kanamayı durduracaktır.
Çocuğunuz uyanma odasında ayılacaktır. Genellikle hastanede toplam kalış süresi 5-10 saat arasında olmaktadır. Yeterli sıvı gıda almaya başlamayan, 3 yaşın altında olan ve bayılma nöbetleri gibi sürekli bir hastalığı bulunan çocuklar hastanede bir gece kalabilmektedir.