Amiloidoz, organlarda amiloid proteini birikmeye başladığında ortaya çıkan, ender görülen ve ölümcül bir hastalıktır. Amiloid, kemik iliğindeki hücrelerin ürettiği ve bedenin herhangi bir organ veya dokusunda birikebilecek anormal bir proteindir. Amiloidoz, organlardan birinde veya bir kaçında, o organların bozulmasını sağlayacak kadar amiloid proteini biriktiği zaman ortaya çıkar.

Hastalık kalbi, böbrekleri, karaciğeri, dalağı, sinir sistemini ve mide-bağırsak (gastrointestinal) sistemini sıkça etkiler. Tedavi edilmediğinde çoğunlukla böbrekleri etkileyerek kronik böbrek yetmezliğine yol açabilir.

Amiloidoz Neden Olur?

Amiloidoz bazı kanser tipleriyle (multipl miyelom, Hodgkin hastalığı) ve bir bağırsak hastalığı olan ailesel Akdeniz ateşi ile ilişkili olabilir. Diğer olgularda uzun dönemde diyaliz tedavisi görmüş böbrek hastalarında görülebilir.

Amiloidozun kesin nedeni bilinmemektedir. Genellikle 50 yaş ve üzerinde görülmektedir.

Amiloidoz Belirtileri

Amiloidozun belirtileri vücutta etkilenen bölgeye göre değişkenlik gösterir. Ayrıca belirtiler ayırt edici değildir ve birçok hastalık ile karıştırılabilmektedir.

  • Ten renginde meydana gelen değişimler
  • Göz çevresinde morarma
  • Aşırı yorgunluk
  • Eklem ağrısı
  • Nefes darlığı
  • Dilde şişme
  • Zayıflama
  • Bacaklarda uyuşma
  • Aritmi
  • Yutma güçlükleri

Amiloidoz Tedavisi

Tedavide amaç belirtileri kontrol altına almaktır. Eğer Multiple Myelom, Ailevi Akdeniz Ateşi gibi bir hastalıkla ilişkili ise tedavi bu hastalıklara yöneliktir. Bununla birlikte kesin bir tedavisi yoktur. Öncelikle protein düzeyi, kan-idrar testleri yapılır. Yapılan testlerin sonucunda uygun görülen ilaçlar, özel diyetler, şikayetleri kontrol altına almaya ve amiloid proteini üretimini sınırlamaya yardımcı olabilmektedir. Hastalık ilerlediğinde ve diğer tedavilere cevap alınamadığında otolog kök hücre nakli, diyaliz ve organ nakli gibi tedaviler de değerlendirilebilmektedir.

Amiloidoz Hastaları için Öneriler

Yaşam kalitesini arttırmaya yönelik yaşam tarzı önerileri hastalığın semptomlarını azaltabilmektedir. Bununla birlikte ölümcül komplikasyon riskleri de azalabilmektedir. Bu öneriler aşağıdaki gibidir:

  • Uygun egzersizler yapmak
  • Uygun seviyede tuz tüketmek
  • Yeterli ve dengeli beslenmek
  • Yeterli su tüketmek
  • Ayak masajı

Ancak yukarıdaki öneriler hekim bilgisi dahilinde ve hekim önerilerine bağlı kalmak suretiyle dikkate alınmalıdır. Örneğin kalp yetmezliği olan hastalarda aşırı su tüketimi zararlı olabilir. Bu nedenle mutlaka hekim tavsiyelerine uymak gerekir.

Nelere Dikkat Edilmeli?

  • Sigara ve alkolden uzak durulmalı
  • Dilde şişme olduğunda yetersiz beslenme eğilimi oluşabilir. Bu nedenle beslenme ile ilgili uzman desteği alınmalı
  • Hekim tavsiyelerine uygun olarak yeterli miktarda su tüketilmeli
  • Farklı hastalıklar için ilaç kullanımında mutlaka hekim hastalık ile ilgili bilgilendirmeli
  • Fast food gıdalardan, yüksek karbonhidrattan kaçınılmalı
  • Böbrek fonksiyonu bozulan hastalar potasyum bakımından zengin besinleri tüketirken dikkat etmeli

Kısacası amiloidoz hastalığında yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıkları çok önemlidir. Burada yer alan öneriler bilgilendirme amaçlıdır. Ancak tedavi süresince hekim tavsiyelerine uymak çok önemlidir.

Nisan 27, 2021