Kabızlık bağırsak hareketlerinin yavaş ve normalden az olması nedeniyle haftada 3 veya daha az sıklıkta dışkılama durumudur. Diğer adı konstipasyondur. Bağırsak bozuklukları arasında yaygın bir semptom olan kabızlığın birçok sebebi olabilir. İleri olmayan vakalarda kabızlığa iyi gelen besinler tüketmek, egzersiz yapmak, bol sıvı tüketmek sorunu ortadan kaldırmak için yeterli olabilmektedir.

Uzun süreli kabızlık durumlarında ise altta yatan ciddi sağlık sorunları olabilir. Kabızlığa ek olarak makat kanaması, şiddetli karın ağrısı, kilo kaybı gibi bulgular gözlemlenirse mutlaka sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.  

Kabızlığa ne iyi gelir sorusunu cevaplamadan önce kabızlığın belirtileri ve nedenleri ile ilgili bilgi verelim:

Kabızlık Belirtileri

  • Dışkılamanın haftada 3 ya da daha az sıklıkta olması
  • Dışkının aşırı sert olması
  • Dışkılama sırasında zorlanma ve çok az miktarda dışkılama

Kabızlık Nedenleri

Kabızlık yaşam tarzına bağlı alışkanlıklar nedeniyle olabileceği gibi çeşitli hastalıkların semptomu olarak da görülebilmektedir:

Yaşam Tarzına Bağlı Kabızlık Nedenleri

  • Tuvalet ihtiyacını sıklıkla ertelemek
  • Yetersiz sıvı tüketimi ve sıvı kaybı
  • Sürekli katı gıdalarla beslenmek
  • Yeterince lifli gıda tüketmemek
  • Fazla miktarda inek sütü tüketmek
  • Aşırı stres
  • Fazla ilaç kullanımı

Kabızlığa Neden Olan Hastalık ve Durumlar

  • Çeşitli yeme bozukluğu hastalıkları
  • İrritabl bağırsak sendromu
  • Kolon kanseri
  • Rektumda ya da kolonda daralma ve tıkanma
  • Sindirim sistemindeki sinirlerde oluşan problemler
  • Tiroid sorunları
  • Parkinson, MS (Multiple Skleroz) gibi nörolojik bazı hastalıklar
  • Gebelik
  • Dışkılamada rolü olan kaslarla ilgili işlevsel bozukluklar

Kabızlığa Yol Açan Yiyecekler

  • Muz
  • Pirinç lapası, pilav
  • Fast food yiyecekler
  • Fazla kafein tüketimi
  • Fazla kırmızı et tüketimi

Kabızlık Sorunu için Neler Yapmalıyım?

  • Sabah saatlerinde ılık su için.
  • Bol sıvı tüketmeye özen gösterin. Günlük sıvı tüketimini arttırın.
  • Kabızlığa neden olabilecek gıdalardan uzak durun ya da çok az miktarda tüketin.
  • Lifli gıdalar tüketin. Elma, erik, avokado, armut, incir, kayısı, kivi gibi kuru ve taze meyveler, pancar, pırasa, enginar, ıspanak, lahana, kızılcık, kereviz, baklagil gibi sebzeler lif bakımından zengindir.
  • Kırmızı et yerine beyaz et ya da balık tüketin.
  • Hareket etmek bağırsakları çalıştırmaya da yardımcı olmaktadır. Bu nedenle egzersiz yapın.
  • Hekim kontrolü ve bilgisi dahilinde müshil ya da laksatif kullanın.
  • Keten tohumu kabızlığa iyi gelen gıdalar arasındadır. Örneğin yoğurda katarak tüketebilirsiniz.
  • Zeytin, zeytinyağ ve kekik tüketmek de kabızlık sorununa iyi gelebilmektedir.
  • Bağırsak florasını düzenlemek için probiyotik içeren gıdalar tüketin.

Kabızlık sorunu için tüketilen gıdalarda aşırıya kaçılmamalıdır. Çünkü sürekli ve aşırı tüketildiğinde bağırsaklar bağışıklık kazanabilir ve kabızlık sorunu sürekli hale gelebilir.

Hangi Durumlarda Doktora Başvurmalıyım?

  • Kabızlık için alınan önlemler yeterli gelmiyorsa,
  • Dışkıda kan görülürse,
  • Karın ağrısı ve kramp hissi varsa,
  • İstemsiz kilo kaybı oluşursa,
  • Dışkılama uzun bir süre hiç olmuyorsa,
  • Aşırı şişkinlik hissi varsa ve geçmiyorsa,

Mutlaka doktora başvurun. Uzun süre devam eden kabızlık sorunları için doktorunuz tıbbi öykü ve fiziki muayenenin yanı sıra laboratuvar testleri, kolonoskopi gibi çeşitli tetkikler isteyebilir.

Mayıs 20, 2021