Solunum Fonksiyon Testi

Solunum fonksiyon testi solunum yolu kapasitesini fonksiyonel ve hacimsel olarak ölçen en pratik ve temel testtir. Alt solunum yolu dediğimiz bronşlar ve akciğerimizin kapasitesini, havayolu akımını, hacmini, daralmasını, kalıcı veya geçici fonksiyonlarını dinamik ve statik olarak ölçerek hastalıkların teşhis, tedavi ve takibi yapılır. Bazen nefes açıcı ilaç veya helyum gazı eklenerek ek fonksiyonlar ve akciğer difüzyonu da ölçülür.

Solunum Fonksiyon Testi Nasıl Yapılır?

Spirometre denilen özel cihazlarla hastaya belirli komutlar verilir. Hazırlık aşamasından geçtikten sonra hasta, solunum fonksiyonları ölçüm laboratuvarına alınır, net ve anlaşılır bir dille test anlatılır. Hasta derin bir nefes aldıktan sonra küçük bir ağızlıklı boru yardımıyla tüm nefesini sonuna dek cihaza üfler. Nefes bittikten sonra çok derin bir nefes alıp bırakır. Daha sonra gerekirse nefes açıcı ilaçlar verilerek tekrarlanır. Değişik solunum manevraları ile akciğerlere giren-çıkan hava ve akımlar ölçülmüş olur.

Solunum Fonksiyon Testinin Önemi Nedir?

En önemli kullanım yeri Astım ve KOAH hastalığının ayırımıdır. Astım hastalarında ilaç sonrası solunum kapasitesi açılırken; KOAH hastalarında bu açılma görülmez. Buna reversibilite testi denir. Bu ölçümlerle büyük ve küçük hava yollarının darlığı, fonksiyonları, hacimleri, dışarı boşaltılmış havanın hızı değerlendirilerek; hastalığın tanısı, şiddeti, uygun tedavi seçimi ve uygulanan tedavinin takibi konusunda bilgi edinilmiş olur. Hava yolu darlığı yapan astım, alerjik bronşit, kronik bronşit, amfizem gibi bir grup hastalığın ayrımı, bu hastalıkların ağırlık derecelerinin saptanması ve takibi için yapılan son derece önemli testlerdir. Astım, kronik bronşit, amfizem gibi hastalıkların hava yolları akımını ölçmeden tanı koymak tıpkı kan basıncını ölçmeden hipertansiyon tanısı koymak gibidir.

Solunum Fonksiyon Testi Hangi Durumlarda Yapılır?

• Nefes darlığı, inatçı öksürük ve/veya hırıltılı solunum şikâyetleri,
• Uzun yıllar sigara içen 45 yaş üzeri bireyler,  
• Kirli hava veya meslek hastalıklarına maruz kalanlar,
• Teşhis edilmiş KOAH, astım, kalp yetersizliği ve solunum kaslarını tutan hastalıkların izlenmesi,
• Bazı spor dallarında sporcu olabilirlik/yeterlilik raporu almak isteyenler,  
• Mesleki hastalıklar, Akciğer hastalıkları yönünden risk taşıyan kişi ve grupların taranması (Örneğin maden ocaklarında çalışanlar, çalıştığı ortamda zararlı gaz soluyan işçiler),
• Göğüse ait doğumsal yada sonradan gelişen deformitelerin solunuma etkisinin araştırılması,
• Genel anestezi ve ameliyata bağlı solunumsal komplikasyon risklerinin önceden belirlenmesi ve riskli hastalarda ameliyat öncesi dönemde gerekli olan tedbirlerin alınmasının sağlanması gibi durumlarda yapılmaktadır.