Güneş gözlüğü birçok markanın her yıl yenilerini tasarladığı modelleriyle özellikle yaz aylarının vazgeçilmez bir aksesuarı. Ancak güneş gözlüğünün bundan çok daha önemli bir özelliği var. Bu da göz sağlığı için hayati bir sağlık gereci olması. Kaliteli ve doğru seçilen bir güneş gözlüğü gözleri birçok hastalıktan korumada ve uzun dönemde göz sorunlarının oluşmasını engellemede etkin rol oynuyor. Güneşe doğrudan bakmak görme tabakasında ciddi problemlere sebep olurken, güneş ışınları gözün mercek ve retinasına zarar veriyor. Bu da gerek çocukların gerekse erişkinlerin ilerideki yaşamlarında katarakt ve görmeyi etkileyecek başka rahatsızlıklar yaşamasına neden oluyor. Güneş gözlüğü yalnızca gözü fazla ışıktan korumakla kalmıyor. Aynı zamanda zararlı ultraviyole ışınlarını önlemek için de kullanılıyor.
Ultraviyole ışınlar göze zarar veriyor
Direkt ve yansıyan güneş ışınları özellikle yaz aylarında göz sağlığını tehdit ederek birçok hastalığa davetiye çıkarıyor. Ultraviyole ışığın çoğu atmosfer tarafından emilirken çok küçük dalga boyları yeryüzüne ulaşamıyor. Ancak bu emilim güneş ışınlarının direkt olarak geldiği yaz aylarında azalıyor; böylece tehlike de artıyor. Gözün yapısındaki belli özellikler ultraviyole ışınlarına karşı belli oranda koruma sağlıyor. Ancak bu korumanın kaliteli cama sahip gözlüklerle desteklenmesi gerekiyor. Çünkü göze ulaşan ultraviyole ışınlarına yüksek oranda ve uzun süreli maruz kalma durumunda klinik etkiler ortaya çıkmaya başlıyor.
Akut olarak UV ile karşılaşma sonrası altı saat içinde yüzeysel punktat keratopati gelişebiliyor. Kayakçılarda sık rastlanan “kar körlüğü” adı verilen bu durum oldukça ağrılı olup 8-12 saat içinde kendiliğinden iyileşiyor. Bunun yanında uzun süre güneşe maruz kalanlarda “Pterjîyum” veya “Pinguekula” da gelişebiliyor. Bu durum lensin içindeki proteinlerin yapısını bozarak katarakt oluşumuna yol açabiliyor. Ultraviyole ışınlar vücudun diğer kısımlarında olduğu gibi göz kapaklarını kaplayan deride veya konjonktiva tabakasında kanser oluşumuna sebep olabiliyor. Bununla birlikte ciltteki güneş yanığının korneadaki karşılığı olan ağrılı fotokeratite ve uzun dönemde kornea yüzeyinde bozulmaya da sebep olabiliyor. Tüm bu nedenlerden dolayı seçtiğiniz güneş gözlüğünün ultraviyole ışınlara karşı koruma filtresi olması ve gözünüzün çevresini tamamen kaplaması gerekiyor. Bu özellikleri taşıyan gözlükler göz sağlığınızı korumaya yardımcı oluyor. Ancak göz sağlığı açısından yaz aylarında özellikle 10:00-14:00 saatleri arasında güneş gözlüğü kullanması gerekiyor.
Açık renk gözler güneşe karşı daha hassastır. Bu nedenle açık renk göze sahip olanların daha dikkatli olması gerekiyor. Güneş gözlüğü göz sağlığınızı direkt olarak etkileyen bir sağlık gereci olduğundan güvenilir optik mağazalarından standartlara uygun sertifikalı gözlükleri tercih etmelisiniz. Güneş gözlüğü alırken özellikle cam kalitesinin çok önemli olduğunu piyasada satılan ucuz gözlüklerin yarardan çok zarar getireceğini unutmayın.
Trendler her yıl değişse de, yüze uygun doğru model ve cam-çerçeve rengi bulunduğu zaman o gözlüğün modası kolay kolay geçmiyor. Gözlük alırken dikkat etmek gereken hususlarsa şöyle:
Güneş gözlüğü seçiminde dikkat edilmesi gerekenler
- İyi güneş gözlüğü demek, kaliteli cam demek! Ayrıca camın rengi ya her yerinde aynı olmalı. Eğer iki renkliyse camın üstü koyu, altı açık tonda olmalıdır. İki renk arası geçiş de yumuşak olmalı.
- Gözlüğün üzerinde mor ötesi ışınları kestiğine dair bir tescili ve Sağlık Bakanlığı’nca onaylanmış sertifikası mutlaka bulunmalı. Camları UV filtreli olmalı.
- Cam renkleri, eskiden kahverengi ve siyahla sınırlıyken, bugün her türlü renge ulaşmak mümkün. Mavi, turuncu, mor, eflatun… Bu renkler kişisel zevklere hitap ediyor gibi görünse de, aslında her birinin asli birer görevi var. Örneğin gri ve kahverengi, özellikle araba kullanırken tavsiye ediliyor. Çünkü iki renk de ışığı mükemmel süzüyor. Oysa mavi ve yeşil, ışığı keskinleştiriyor ve renkleri algılamayı zorlaştırıyor. Ancak mavi ve yeşil camlı gözlüklerle de çok iyi, spor karşılaşmaları izlenebiliyor, hatta spor yapılabiliyor.
- Gözlük, yüzünüze tam olarak oturmalı, yoksa yanlardan ışık alır ve gözlük takmanın hiçbir anlamı kalmaz. Bunun için taktığınız gözlüğü her iki tarafından tutmalısınız. Kolay hareket etmiyorsa yüze tam oturmuş demektir.
- Sapları, kulak arkasını sıkmamalı, yoksa kısa süre sonra gözlük takmak bir işkenceye dönüşebilir.
- Eğer numaralı gözlük veya lens kullanıyorsanız, güneş gözlüğü almadan önce doktora danışmanızda fayda var.
- Estetik açıdan inceleyecek olursak; ten rengi açık olanlar, açık gül ve amber gibi açık renk ve hafif çerçeveleri seçmeli. Çünkü yeşil, mavi gibi koyu renkler yüzü soluklaştırabilir. Koyu tenlilerde ise, gümüş, altın ve şeffaf çerçeveler daha şık duruyor.
- 8. Çerçeve, yüzün büyüklüğü ile orantılı olmalı. Büyük suratlarda büyük, küçük suratlarda ise küçük çerçeveler daima iyi durur. Yüzün biçimiyle zıt modeller ise, oluşacak kontrastla daha şık olacaktır.
Gözlük bakımı önemli!
- Gözlük saplarının gevşemesini istemiyorsanız, gözlüğünüzü taç gibi kullanmayın!
- Gözlüğünüzü çantanızda taşıyacağınız zamanlarda mutlaka kutusuna koymalısınız. Aksi halde gözlüklerinizin camları çizik içinde kalabilir.
- Gözlüklerinizi üzerindeki kıyafetle değil, özel bezi ile temizleyin. Böylece çizilmesini önlemiş olursunuz.
- Parfüm, saç spreyi gibi kimyasal içerikli maddeleri gözlüklerinizden uzak tutun.
- Ter de gözlüğe zarar veriyor! Bu yüzden terlediğiniz zamanlarda gözlüğünüzü daha sık temizlemelisiniz.
Piyasada satılan ucuz gözlüklerden uzak durun!
Özellikle ozon tabakasının delinmesiyle birlikte, artık güneş gözlüğü kullanmak bir zevk değil, önemli bir ihtiyaç. UV ışınlarına uzun süre çıplak gözle maruz kalmak, pek çok göz hastalığına neden olabiliyor.
Retinanın tahriş olması, katarakt bu hastalıklardan bazıları. O yüzden sadece yazın değil, kışın bile yüzümüzden gözlüğümüzü eksik etmemeliyiz. Tabii ki kaliteli olanları tercih etmeliyiz. Kalitesiz gözlükler, zaten var olan tehlikeyi daha da artırıyor. Bozuk camlar yüzünden, koyu renge aldanıp büyüyen gözbebeklerin daha fazla ışığa maruz kalarak zarar göreceği unutulmamalı!