Retina dekolmanı, gözün arka kısmında yer alan retina tabakasının, altındaki destek dokudan ayrılmasıyla meydana gelen ciddi bir göz hastalığıdır. Görme kaybına yol açabilen bu durum, erken müdahale edilmediğinde kalıcı hasara neden olabilir. Retina, ışığı algılayan ve beyne ileten duyu hücrelerinden oluşur. Bu tabaka yerinden ayrıldığında, görevini tam olarak yerine getiremez ve ciddi görme problemleri ortaya çıkar.

Retina Dekolmanı Nedir?

Retina dekolmanı, retina tabakasının altındaki pigment epiteli ve damar katmanından ayrılması durumudur. Bu ayrılma, retina altına sıvı dolması veya retinada yırtık oluşması sonucu gelişebilir. Dekolman ilerledikçe, görme alanında kayıplar başlar ve tedavi edilmezse körlüğe kadar gidebilir.

Retina Dekolmanı Belirtileri

Retina dekolmanı genellikle ağrısız ilerler, ancak bazı uyarıcı belirtiler mevcuttur. Erken tanı için bu semptomlara dikkat etmek hayati önem taşır:

  • Gözde ani ve yoğun ışık çakmaları (fotopsi)
  • Görme alanında hareket eden siyah noktalar veya uçuşan cisimler
  • Görme alanında gölge hissi, genellikle yukarıdan aşağıya veya kenarlardan başlayan kararma
  • Görüntülerin bulanıklaşması veya şekil bozukluğu
  • Merkezi görmede keskinlik kaybı

Bu belirtiler görüldüğünde, vakit kaybetmeden göz doktoruna başvurmak gerekir.

Retina Dekolmanının Nedenleri

Retina dekolmanı birden fazla nedenle oluşabilir. En sık rastlanan durumlar şunlardır:

  • Yaşlanma: Retina incelir ve yapısal olarak zayıflar, yırtılma riski artar.
  • Göz travmaları: Darbe veya cerrahi sonrası komplikasyonlar.
  • Yüksek miyopi: Göz küresinin uzaması retinanın gerilmesine neden olur.
  • Diyabetik retinopati: Diyabet hastalarında retina damarlarında hasar oluşabilir.
  • Aile öyküsü: Genetik yatkınlık söz konusu olabilir.
  • Göz içi tümörler veya inflamasyonlar

Retina Dekolmanı Türleri

Üç ana gruba ayrılır:

1. Regmatogen (Yırtıklı) Dekolman

Retinada oluşan bir yırtık ya da delikten sıvı sızarak retina tabakasını kaldırır. En sık görülen türdür.

2. Traksiyonel Dekolman

Göz içinde bulunan zarların retinayı çekiştirmesi sonucu gelişir. Özellikle diyabetik hastalarda görülür.

3. Eksüdatif Dekolman

Tümörler, iltihaplar veya damarsal bozukluklar nedeniyle retina altına sıvı birikmesi ile oluşur. Yırtık olmadan gelişir.

Tanı Yöntemleri

Retina dekolmanı şüphesiyle başvurulan hastada detaylı göz muayenesi yapılır. Aşağıdaki yöntemler tanıya yardımcıdır:

  • Göz dibi muayenesi (fundoskopi): Retina incelenir, yırtık ya da ayrılma olup olmadığı gözlenir.
  • OCT (Optik Koherens Tomografi): Retina tabakalarının ayrıntılı yapısı görüntülenir.
  • Ultrasonografi: Retina arkasındaki yapılar değerlendirilir, özellikle kanama varsa tercih edilir.

Retina Dekolmanı Tedavi Yöntemleri

Tedavi, dekolmanın türüne ve ciddiyetine göre belirlenir. Amaç, retinayı yerine yerleştirmek ve görmeyi mümkün olduğunca korumaktır.

Lazer Fotokoagulasyon

Yırtık henüz dekolmana neden olmamışsa, lazerle retina etrafında küçük yanıklar oluşturularak yırtığın ilerlemesi engellenir.

Vitrektomi

Göz içindeki jel kıvamındaki vitreus sıvısı alınır, yerine gaz veya silikon enjekte edilerek retina yerine sabitlenir. En yaygın cerrahi yöntemdir.

Skleral Bant (Scleral Buckling)

Göz dış yüzeyine silikon bant yerleştirilerek retina tekrar iç yüzeye yaklaştırılır. Özellikle genç hastalarda tercih edilir.

Gaz Enjeksiyonu (Pnömatik Retinopeksi)

Göz içine özel bir gaz verilir. Bu gaz, retinayı bastırarak yerine oturmasına yardımcı olur.

Retina Dekolmanında Erken Müdahale Neden Önemli?

Retina dokusu oksijensiz kaldıkça kalıcı hasar oluşur. Bu nedenle ilk belirtiler görüldüğünde 24-72 saat içinde tedaviye başlanması, görme kaybını önlemek açısından çok önemlidir. Özellikle merkezi görmeden sorumlu makula bölgesi etkilenmeden müdahale edilmesi, tedavi başarısını büyük ölçüde artırır.

Kimler Risk Altında?

  • 50 yaş üzeri bireyler
  • Yüksek derecede miyoplar
  • Önceden göz ameliyatı geçirmiş olanlar
  • Göz travması yaşamış kişiler
  • Ailede retina dekolmanı öyküsü bulunan bireyler

Retina dekolmanı, fark edildiğinde acil müdahale gerektiren bir göz hastalığıdır. Erken tanı ve uygun tedavi ile görme kaybı büyük oranda engellenebilir. Işık çakmaları, uçuşan cisimler veya ani görme kaybı gibi belirtiler yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden bir göz hastalıkları uzmanına başvurmalısınız.

Haziran 23, 2025