Rahim ağzı (Serviks) kanseri kadınlarda en sık görülen genital kanserler içinde 2-3. sıradadır. Dünyada yıllık 230.000 civarında kadının bu nedenle öldüğü bilinmektedir. Bu kanserin bir önemi de kadınlarda diğer kanserlere göre daha genç yaşta görülmesidir. Bununla birlikte hastalık ilerlediğinde ameliyat mümkün olmayabilmektedir. Erken evre kanserde ameliyat söz konusudur. Ancak geç evrede hasta belli tedavilerle ameliyata uygun duruma getirilmektedir. Sonrasında uygun şartlar sağlandığında ameliyat gündeme gelir.

Bu nedenle kadınlar erken dönemden itibaren düzenli olarak doktora gitmeli, doktor bu açıdan da hastayı değerlendirmeli ve vajinal smear alınmalıdır. Smear alınması kanserin en önemli nedeni oluşan siğillerin takibi içinde önemlidir. Böylece siğillerin rahim ağzında tehlikeli bir değişime yol açıp açmadığı anlaşılır.

Rahim ağzı (serviks) kanseri belirtileri

Bu hastalığın en önemli belirtisi et suyu tarzında akıntıdır. Hastalığın en önemli nedenleri: HPV denen virüsler, çok sayıda doğum yapmak, düşük sosyo ekonomik durum, sigara içilmesi (aktif ve pasif sigara içenlerde risk artmıştır) dir.

Rahim ağzı (serviks) kanseri nedenleri

Rahim ağzı kanserinin en sık ve en önemli nedeni olan virüsler siğil oluşturan virüslerdir. Bu virüsler rahim ağzında olduğu gibi vulva, vajina kanserlerine de neden olmaktadır. Ayrıca insanlarda ve doğum sırasında bebeğe bulaştığında ağız içinde de lezyonlara neden olabilmektedir. Bu virüslerin 130’dan fazla tipi vardır. En sık görülen virüsler kanser açısından düşük risk taşır (Tip 6 ve 11). Ancak az bir bölümü kansere neden olabilmektedir. Bu nedenle de önemlidirler (Tip 16, 18, 31, 33, 35, 45, 58). Bunlar rahim ağzı kanserinin %95’inden sorumludur.

Genital siğiller ve tanı

Genital siğiller muayene sırasında gözle saptanırlar ve bu durum tanı için yeterlidir. Bu siğiller bazı kişilerde çok hızlı büyür ve genital bölgenin tamamını kaplayarak kanser benzeri bir görüntüye neden olur. Hatta bu durumda doğum yapmak imkânsız olabilir. Virüslerin önemlice bir bölümü siğil oluşturmadan da bulaştırıcı olabilir ve rahim ağzı kanserine neden olabilir. Bu nedenle evli olan kişilerin düzenli aralıklarla vajinal smear testi ile takip ve muayene edilmesi gerekmektedir. Kişide eğer siğil saptanırsa bunun bir üst aşaması olan test için tip tayini yapılarak yüksek riskli grupta olup olmadığı belirlenir. Buna göre de takip ve tedavi planlanır.

Rahim ağzı (serviks) kanserinden korunmak

Siğillerden dolayısıyla kanserden korunmak için çok erken yaşta evlilikler önlenmeli, çok sayıda cinsel partnerden ve şüpheli beraberliklerden uzak durulmalı, şüpheli cinsel ilişkide tam bir korunma sağlamamakla beraber kondom (prezervatif) kullanılmalıdır.

Bu siğillerden ve dolayısıyla kanserden korunmak için son 15 yılda aşı geliştirilmiştir. Bu aşılar 9 yaş ile 26 yaş arasında 3 doz halinde uygulanmaktadır. Bu aşılardan biri 2, diğeri 4 tipe tam koruyucudur. İlk yapıldığı günden 2 ay ve 6 ay sonra yapılırken daha sonra ise 5 yılda bir tekrar dozlarının yapılması önerilir. Aşının koruyuculuğu 6 ay sonra başlamaktadır. Bu nedenle kişiler bu süre içinde de korunmalıdır. Aşılar özel olarak alınmakta ve yapılmaktadır. Henüz Sağlık Bakanlığı’nın rutin aşı programına alınmamıştır. Bu aşılarla rahim ağzı kanserlerinin %70 oranında azalacağı bilinmektedir. Aşılar gebe olan kişilere uygulanmaz ama emziren kadınların yaptırmasında sakınca yoktur.

Op. Dr. Hasan KAYIM

Mart 8, 2022