Alerji veya aşırı hassasiyet adını verdiğimiz durum alerjik maddelerle karşılaşıldığında kişide aşırı duyarlılık oluşması halidir. Aynı miktar ve özellikteki alerjik madde farklı insanlarda farklı şiddette alerjiye neden olabilir. Vücudumuzda kaşıntı, hapşırma, deride kızarıklık şeklinde basit bir olay olabileceği gibi anaflaksi adını verdiğimiz ani öldürücü alerjilerde oluşabilir. Bu tamamen kişinin duyarlılığına bağlıdır.

Bazı Alerjik Maddeler

BESİNLER: süt, yumurta, tahıllar, kabuklu yağlı yemişler, çilek, muz , kivi, şeftali, domates, balık, kabuklu deniz ürünleri vb.

BÖCEKLER: ev tozu akarları, hamamböcekleri , arılar…

POLENLER: ağaç, çayır, çimen, ot polenleri…

KÜF MANTAR SPORLARI

HAYVAN TÜYLERİ: kuş, kedi, köpek tüyleri ; sıklıkla görülen alerjik maddelerdir.

Bazı Alerji Çeşitleri

  • alerjik nezle
  • göz alerjileri
  • deri alerjileri
  • besin alerjileri
  • ilaç alerjileri
  • aşı alerjileri
  • böcek alerjileri
  • anaflaksi
  • sindirim sistemi alerjileri

Alerjik Nezle / Alerjik Rinit

Doğal ortamımızda bulunan ve solunum yolu ile burun göz ve ağzımıza temas eden akarlar, polenler ya da hayvan tüyü gibi maddelerle temas etmemiz halinde vücudumuzun verdiği aşırı duyarlılık reaksiyonudur.

Alerjik nezle burun ve/veya damakta kaşıntı, burun akıntısı ve/veya tıkanıklık, hapşırma, gözlerde kızarıklık sulanma kaşıntı ile kendini belli eden bir hastalıktır.

Alerjik nezle mevsimsel ya da yıl boyu olabilir. Mevsimsel alerjik rinitte sebep genelde polenler iken yıl boyu görülen alerjik rinitte sebep daha çok ev tozu akarlarıdır.

Alerjik rinitte tedavi üç basamaklıdır: alerjik maddelerden korunma, ilaç tedavisi, aşı tedavisi

Alerjik Maddelerden Korunma

Alerjik nezlenin tedavisi için temel amaç alerjiye neden olan uyarının ortamdan uzaklaştırılmasıdır. Evcil hayvan tüylerine alerjisi olan kişiler evinde hayvan beslememelidir. Polenlere karşı alerjisi olanlar bahar aylarında uzun kır yürüyüşlerinden uzak durmalıdır.

Ev Tozu Akarları

En önemli ev içi alerjen ev tozu akarlarıdır. Akarlar gözle görülmeyen, çevre koşullarına oldukça dayanıklı olan, sıcak ve nemli ortamlarda kolaylıkla çoğalabilen, ancak mikroskopla görülebilen küçük canlılardır. Akarlar insan deri döküntüleri ile beslenmektedir ve insanların bulunduğu ortamlarda yaşarlar. Akarlar insanları ısırmaz, hastalık bulaşmasına ve taşınmasına neden olmaz genellikle insanların üzerinde barınmazlar. Akarlar yalnızca alerjisi var olan insanlarda problem oluşturur.

Ev Tozu Akarlarından Korunma Yöntemleri

Ev tozu alerjisi olanlarda alınacak bir takım basit önlemlerle akarlardan etkilenmeyi önemli düzeyde azaltılabilir.

  • Halılar akarlar için uygun bir barınma ve çoğalma ortamıdır. Yatak odasındaki halı mutlaka kaldırılmalı, daha az toz tutan, daha kolay temizlenebilen ve yıkanabilen kısa tüylü kilim türü yer örtüleri kullanılmalıdır.
  • Yastık kılıfı, çarşaf ve nevresimler her hafta yüksek ısıda yıkanmalıdır. 55 derece ve üzerindeki ısılarda yıkamak alerjeni uzaklaştırır ve akarları öldürür.
  • Yatak, yastık ve yorganların sentetik elyaf olanları tercih edilir. Kuş tüyü ve yün yorgan ve yastıklar kullanılmamalıdır.
  • Akar alerjisi olan hastalar yatak takımı olarak anti-alerjik yatak takımları kullanabilir. Bir yüzü kumaş diğer yüzü plastik gibi maddelerden üretilmiş akar geçirmeyen bu yatak takımları, akarlardan etkilenmeyi büyük oranda azaltmaktadır.
  • Giysiler daima elbise dolabında muhafaza edilmeli ve elbise dolabının kapakları kapalı tutulmalıdır.
  • Hastanın odası düzenli olarak havalandırılmalı ve temizlenmelidir.
  • Halı ve yer temizliğinde su hazneli elektirik süpürgeleri önerilir.

Op. Dr. Levent SAĞIT

Ocak 17, 2020