Omurga 24 adet omur kemiğinden meydana gelen yapıdır. Omur kemikleri arasında da intervertebral disk adı verilen kıkırdak yapılar bulunur. Bel fıtığı (Lumbal Disk Hernisi) bel bölgesindeki omur kemikleri arasındaki disklerin çeşitli sebeplere bağlı olarak kayması ya da yırtılması durumudur. Diskin kayması ya da yırtılması sinirler üzerinde basınç oluşturur. Bu da bel bölgesinde ve bacaklarda ağrı hissedilmesine sebep olmaktadır.

Bel Fıtığı Belirtileri

Sinirler üzerindeki bası nedeniyle bel, kalça ve bacaklarda ağrı ile kendini gösterir. Genellikle sıkıştırdığı sinirlerin yerine göre ağrı hissedilir. Bu nedenle bel ağrısı hiç yaşamayıp sadece bacağa yayılan ağrısı olan kişide de bel fıtığı olabilmektedir. Ayrıca aşağıdaki belirtiler de görülebilmektedir:

  • Bacak ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma
  • Kaslarda güçsüzleşme
  • Hareket kısıtlılığı
  • Bel ağrısı
  • Bacağa vuran ağrı
  • Çabuk yorulma
  • İdrar kaçırma
  • Otururken, kalkarken ve yürürken zorlanma
  • Cinsel fonksiyonların azalması

Bel Fıtığı Nedenleri Nelerdir?

Bel fıtığı hemen hemen her yaşta ortaya çıkabilen bir hastalıktır. Bununla birlikte ileri yaşlarda daha sık görülmektedir. Disklerin içindeki sıvı yaşa bağlı olarak azalır. Bu sıvının koruyucu bir işlevi vardır. Sıvı azaldığında diskler aşırı zorlanmaya karşı korunmasız hale gelir. Bu nedenle ileri yaşlarda ağır kaldırma, kontrolsüz hareketlerde bulunma gibi durumlarda disk yırtılmaları daha fazla görülmektedir. Yaş ile birlikte bel fıtığı oluşma riskini arttıran çeşitli faktörler bulunmaktadır. Bu risk faktörlerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

  • Yaşlanma
  • Obezite ya da aşırı kilo
  • Ani hareketlerde bulunma
  • Düşme, çarpma gibi travmalar
  • Ağır yük kaldırma ve bunu gerektiren mesleklerde çalışma
  • Uzun süre araç kullanma
  • Masa başı işte çalışma
  • Hareketsiz yaşam sürmek
  • Uygun olmayan spor faaliyetleri ve fiziksel aktivitelerde bulunmak
  • Hamilelik (kilo alımına bağlı olarak bedene fazla yük binmesi)
  • Sigara içmek
  • Genetik yatkınlık
  • Omurga çevresindeki kasların güçsüz olması

Bel Fıtığında Tanı

Tanı için öncelikle hastanın şikayetleri detaylı olarak dinlenmektedir. Fiziki ve nörolojik muayene sonrasında kesin teşhis için röntgen, MR (manyetik rezonans) ve BT ya da CT (bilgisayarlı tomografi) gibi görüntüleme yöntemlerinden yararlanılabilir. Ayrıca EMG (elektromiyogram) cihazı ile sinir kökü incelemeleri de yapılabilir.

Bel Fıtığı Tedavisi

Tedavi planlamasında hastanın şikayetlerinin derecesi önemli bir rol oynamaktadır. Bacaklarda his ve kuvvet kaybının, idrar tutamama problemlerinin olup olmaması gibi unsurlar göz önünde bulundurulmaktadır. Bu tür hastalığın şiddetli seyrettiği durumlarda cerrahi yöntemlere başvurmak gerekmektedir.

Bel fıtığı cerrahisi güçlü ağrı kesicilere rağmen ağrısı geçmeyen hastalarda da önemli bir tedavi seçeneği olarak karşımıza çıkmaktadır. Uzun süre medikal tedavilere cevap alınamadığında da gündeme cerrahi tedavi gelmektedir.

Bel fıtığının cerrahi olmayan tedavisinde; çeşitli ağrı kesici ve anti-inflamatuar ilaçlar, istirahat, yaşam tarzı değişiklikleri, fizik tedavi, steroid enjeksiyonlar gibi yöntemler uygulanabilmektedir. Cerrahi olmayan tedavide amaç fıtıklaşan diskten kaynaklı sinir tahrişini azaltmaktır. Ancak cerrahi olmayan tedavilerin başarılı olabilmesi için hastalığın ileri seviyelere ulaşmamış olması önemlidir.

Aralık 1, 2022