Boyun fıtığı, yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, özellikle duruş bozukluğu nedeniyle ortaya çıkabilen bir hastalıktır. Tedavi edilmediğinde yürüme zorluğuna varıncaya kadar ciddi şikayetlere yol açabilmektedir. Bununla birlikte yaşam kalitesini oldukça olumsuz etkilemektedir.
Boyun fıtığı nedir ve nasıl oluşur?
Boyun 7 adet omurdan oluşur. Her bir omurun arasında ise yastık görevi yapan disk adı verilen, kabaca süspansiyonu sağlayan yapılar mevcuttur. Bu disklerin etrafı anulus fibrozus denilen sert bir kılıf ile kaplıdır. İçindeki materyal (nükleus pulpozus) jöle kıvamında boynun hareketlerine müsaade edecek şekildedir. Eğer dış kısımdaki sert zar yırtılır ise, içerideki jöle kıvamındaki materyalin dışarı çıkması sonucu boyun fıtığı oluşur. Eğer bu materyal kollara giden sinirlere bası yapar ise kol ağrısı, kolda uyuşma veya güçsüzlük oluşur. Direk omuriliğe basar ise idrar tutamama, bulunduğu seviyenin altında güçsüzlük veya felç gibi durumlara neden olabilir.
Boyun fıtığı tanısında mutlak suretle MR çekilmesi gereklidir. Ayrıca bası bulgularında tereddüt varsa EMG ile tanı teyit edilmelidir.
Boyun fıtığı belirtileri nelerdir?
Belirtiler fıtığın yerine, hastalığın ilerlemiş olup olmamasına göre değişmektedir. Sıklıkla görülen belirtiler ise aşağıdaki gibidir:
- Boyun ağrısı
- Şakaklara vuran ağrı
- Sırt kol ve omuzlarda ağrı
- Kol ve ellerde güçsüzlük, uyuşma hissi
- El becerilerinin azalması
- Reflekslerde zayıflama
- Yürümede güçlük çekme
- Ağrının öksürme, ıkınma ya da hapşırma gibi durumlarda artması
Boyun fıtığı nedenleri
Boyun fıtığının birden çok sebebi olabilir. Kişinin boynunu yanlış kullanımı riski arttırır. Bunun yanı sıra ince, narin yapılı ve uzun boyunlu olmak gibi yapısal özellikler de risk oluşturabilir.
Boynun yanlış kullanımına bağlı nedenler
- Boynu uzun süre aynı pozisyonda hareketsiz tutmak
- Bilgisayar ya da TV karşısında uzun süre vakit geçirmek
- Yanlış uyku pozisyonları (örneğin oturur vaziyette uykuya dalmak,
- Telefon ya da tableti göz hizasından aşağıda tutarak kullanmak
- Ağır yük kaldırmak
- Disklere zarar verebilecek ters bir hareket yapmak
- Trafik kazası, yüksekten düşme gibi kazalar sonucu oluşan boyun travmaları
- Uzun süre klimaya maruz kalmak
- Profesyonel olmayan masajlar
- Bazı ev işleri (perde asma, dikiş işleri vb.)
Boyun fıtığı risk grupları
- Genetik olarak kasları zayıf olan kişiler,
- Masa başı işlerde, ev hizmetlerinde çalışan kişiler, şoförler
- Kaza, travma geçirenler,
- Boynu uzun ince ve narin olan kişiler
- Spor yapmayanlar, hareketsiz yaşam sürenler
- İleri yaştaki kişiler
- Genetik yatkınlığı olan kişiler
risk grubundadır.
Boyun fıtığı için ne zaman ameliyat olmak gerekir?
- Sosyal yaşamını bozan ağrıları olan,
- ağrı kesici ve istirahate rağmen geçmeyen ağrıları olan,
- idrar dışkılama problemleri başlayan,
- MR görüntüsünde omuriliğe bası yapan fıtıklar,
- takip edilen hastalarda ani kas güçsüzlüğü,
- MR görüntüsünde omurilikte ölü alanlar oluşmaya başlamış
hastalara cerrahi önermekteyiz.
Cerrahi tedavi boynun ön bölgesinden yapılan ve sonrasında alınan diskin yerine cage veya protez konularak sonlandırılan mutlak suretle mikroskopik yapılması gereken bir cerrahidir.