Halk arasında ‘kapalı ameliyat’ olarak da bilinen artroskopik cerrahi, vücudun tüm eklemlerini ilgilendiren ortopedik rahatsızlıklarda teşhis ve tedavi amacıyla kullanılan minimal bir cerrahi yöntemdir. Önceleri sadece teşhis amacıyla kullanılırken son 20-30 yılda tedavi amacı daha çok ön plana çıkmıştır. Günümüzde küçük parmak eklemlerine dahi uygulanabilmekte olan artroskopi yöntemiyle iki küçük delikten sayısız tedavi prosedürleri başarıyla gerçekleştirilmektedir.
Artroskopi Nedir?
Artroskopi bir eklem içinde meydana gelen problemleri tetkik ve tedavi etmekte kullanılan ve “anahtar deliği” cerrahisi diye bilinen bir uygulamadır.
Artroskopik Cerrahi Hangi Durumlarda Uygulanır?
Genellikle diz ekleminde kullanılmakla birlikte, omuz, kalça, el bileği, ayak bileği ve hatta parmak eklemlerinde de uygulanabilir. Artrit, kıkırdak veya bağ dokuda hasar ya da bir eklemde ağrı veya zayıflık gibi şikâyetleriniz varsa doktorun sorunun ne olduğunu anlaması için artroskopi yaptırmanız gerekebilir. Ayrıca doku örneği almak (biyopsi) veya eklem içindeki gevşek doku, kemik veya kıkırdak parçalarını çıkarmak için de uygulanabilir.
Ağrı, şişkinlik veya enflamasyon gibi sorunların kesin nedenini bulabilmek için ekleminizin içini görmek üzere artroskopi kullanılabilir. Ayrıca eklem kıkırdağınız veya bağ dokularınızda yırtılma olması, ekleminizde gevşek bir kemik parçası olması veya eklemin sabitliğini kaybetmesi durumunda da uygulanabilir.
Artrit eklemlerinizin içinde bulunan ve sinovyum adı verilen zarın kalınlaşmasına da neden olabilir. Bu zar artroskopi yöntemi kullanılarak kolaylıkla çıkartılabilir. Bu tür cerrahi işlemlerde normal ameliyatlara oranla enfeksiyon kapma riski daha düşüktür ve küçük insizyonların (kesilerin) neden olduğu yara izleri çok daha zor fark edilmektedir. Ayrıca, bu uygulama eklemlerinize daha az yük bindirir ve iyileşme süresi normal ameliyatlardaki kadar uzun değildir.
Artroskopi Nasıl Yapılır?
Artroskopi 30 dakika ila 1 saat sürebilir ve lokal veya genel anestezi altında gerçekleştirilir. Artroskop (bir ucunda ışık olan ince bir tüp) ve gerekiyorsa diğer cerrahi gereçlerin eklem içine sokulabileceği iki küçük kesi açılır. Cerrah eklemin içini gösteren bir TV ekranından operasyonu izler ve yapılabiliyorsa işlem sırasında hasar görmüş kısımları onarır veya çıkartır.
Özellikle artritten etkilenen eklemlerde eklemi “yıkamak” için zaman zaman sıvı da kullanılabilmekte ve bu yöntem semptomları birkaç ay süreyle hafifletmektedir. Işlemin sonunda artroskop ve gereçler eklemden
çıkarılır, insizyonları kapatmak üzere steril bir örtü kullanılır ve gerekirse eklem bandajlanabilir.
Artroskopik Cerrahi Sonrası İyileşme
Artsokopik cerrahinin ardından iyileşme normal ameliyat sonrasına göre çok daha hızlı olur ve genellikle aynı gün içinde evinize dönebilirsiniz. İnsizyonlar genelde ağrısızdır ancak cerrahiden sonraki birkaç haftalık sürede eklemde biraz şişme ve rahatsızlık meydana gelebilir. Tedavi edilen sorun artritse bu süre daha uzun olabilir. Rahatsızlıklarınızı giderebilmeniz için eve götürmek üzere size bir takım ağrı kesiciler verilebilir. Hangi eklemin incelendiğine bağlı olarak, eklemi korumak veya rahat etmenizi sağlamak için atel, askı veya koltuk değneği kullanmanız gerekebilir. Pek çok hasta bir hafta içinde işine geri dönebilmekle birlikte, işiniz eğilmenizi, yük kaldırmanızı veya taşımanızı gerektiriyorsa, daha uzun süre istirahat
etmeniz de önerilebilir. Cerrahi işlemin ardından ekleminizi dinlendirmeniz mi yoksa egzersiz yapmanız mı gerektiğini size cerrahınız söyleyecektir.
Artroskopik Cerrahi Sonrası Spora Dönebilir miyim?
Spor türü yaralanmalarda yapılan artroskopilerin çoğunda spora geri dönme şansı vardır. Ancak artrit gibi hastalıklarda yapılan artroskopi semptomları ancak geçici olarak iyileştirmektedir. Diz eklemini içeren
olgularda, artroskopi genellikle kıkırdak ve bağ doku hasarlarını başarılı şekilde onarabilmektedir. Artroskopi izleri genellikle çok küçüktür ve güçlükle fark edilir.