Omuz artroskopisi omuz hastalıkları ve sakatlıklarında hızlı ve kolay uygulanabilen cerrahi bir yöntemdir. Artroskopi, kapalı ameliyat olarak da bilinen bir ameliyat tekniğidir. Son zamanlarda eklemlerin açık cerrahisinin yerine sıklıkla kullanılmaktadır. Açık cerrahi nedeniyle ameliyat sonrası dönemde yaşanan ağrının azaltılması, rehabilitasyon sürecinin hızlandırılması, ameliyat izinin azaltılması amacıyla geliştirilmiştir. Ayrıca açık cerrahi ile ulaşılması zor olan eklem aralıklarına artroskopik teknik kullanılarak daha kolaylıkla ulaşılabilmektedir. Günümüzde mevcut bulunan ileri teknolojik cihazlar sayesinde hemen hemen her ekleme kapalı cerrahi yani artroskopik cerrahi uygulanabilmektedir. Omuz eklemleri de bunlardan birisidir.

Artroskopik cerrahide eklem içerisine yaklaşık 1 cm’lik kesilerden, özel cihazlar kullanılarak girilir. Çalışılan ekleme ve uygulanacak ameliyata göre yaklaşık 2-5 farklı kesi gereklidir. Yapılan kesilerin bir tanesinden artroskop adı verilen ucu ışıklı bir kamera eklem içerisine sokulur. Buradan alınan görüntü ekrana yansıtılır. Diğer kesilerden eklem içerisine gönderilen aletler ile ameliyat tamamlanır. En sık uygulama alanları diz, omuz, ayak bileği ve kalça eklemleridir.

Omuz sakatlanmaları

Omuz eklemi neredeyse 360 derecelik hareketi ile vücudun hareket açıklığı en fazla olan eklemidir. Bu hareket açıklığı günlük yaşantıda yapmak zorunda olduğumuz pek çok hareket için gereklidir. Kıyafet giyip çıkartmak, yüksekten bir şeyler almaya çalışmak, saç taramak gibi işler için neredeyse tam bir omuz eklem hareket açıklığı gereklidir. Açık ameliyatlara göre artroskopik ameliyatlardan sonra hareket kısıtlaması daha az görülmektedir.

Omuz artroskopisi ile tedavi edilen hastalıklar

Yaralanma, kireçlenme, omzun aşırı kullanılması gibi omuz problemlerinde ameliyat harici tedavi yöntemlerine cevap verilmediğinde omuz artroskopisi yöntemine başvurulmaktadır. Buna göre omuz artroskopisinin uygulandığı durumlar aşağıdaki gibidir:

Rotator manşet yırtıkları

Omuz eklemi çevresinde bulunan ve omuz hareketleri için şart olan dörtlü kas grubuna ortak olarak rotator (döndürücü) manşet adı verilir. Bu kasların herhangi bir sebeple yırtılması omuzda güçsüzlük ve ağrıya sebep olur. Ağrı hareketle ortaya çıkar ve güçsüzlüğe neden olur. Gece ağrısı da çok sıklıkla eşlik eder. Bu yırtıklar müdahale edilmediği takdirde genişleme eğilimindedir. Rotator manşet yırtıklarının neredeyse tamamı günümüzde artroskopik olarak tedavi edilmektedir. Masif yırtıklar adı verilen büyük yırtıkların tedavisi ise genellikle daha farklı yöntemlerle ve daha kompleks cerrahilerle mümkün olmaktadır.

İnstabilite

Büyük bir kuvvete maruz kalmamasına rağmen, günlük aktivitelerle omuz ekleminin çıkması veya çıkma eğiliminde olması olarak tanımlanabilir. Bu sorunlar geçirilmiş bir omuz çıkığı sonrasında, düşme gibi kazalara bağlı olarak veya hiçbir sebep olmadan yapısal olarak meydana gelebilir. Pek çok durumda artroskopik olarak tedavisi mümkündür.

Omuz sıkışması (Impingement)

Hareketli omuz ekleminin üstteki hareketsiz kemiğin altında bazı pozisyonlarda sıkışmasıdır. Hafif durumlarda ilaç tedavisi, omuz bölgesine enjeksiyon veya fizik tedavi gibi tedavi seçenekleri vardır. Bu tedavilerden sonuç alınamazsa veya sıkışmanın şiddetli olduğu durumlarda artroskopik cerrahi ile başarılı sonuçlar alınmaktadır.

Donuk omuz (Frozen Shoulder)

Omuz eklem kapsülünün daralması ve eklem hacminin küçülmesi sonucunda omuz hareketi ile şiddetli ağrıya sebep olan bir durumdur. Genellikle omuz sıkışma sendromu (impingement), omuz travması gibi durumlardan sonra başlar. Bazen diyabet, tiroid bozuklukları gibi sistemik hastalıklardan sonra görülür. Giderek artan ve kısıtlayıcı bir ağrı ile karakterizedir. Gece ağrısı sık görülür. Omuz bölgesi ameliyatlarından sonra da görülebilmektedir. Ameliyat dışı yöntemlerle tedaviden sonuç alınamadığı durumlarda artroskopik cerrahi ile tedavisi mümkündür.

Kireçlenme, eklem içi serbest cisimler

Eklem hareket kısıtlılığı ve ağrı ile karakterize bu durumlarda da artroskopik teknikler ile yapılan ameliyatlarla tedavi mümkündür

Enfeksiyon

Eklem içi enfeksiyonun temizlenmesi amacı ile yıkayarak uzaklaştırmayı sağlamak için artroskopi kullanılır.

Tanısal artroskopi

Bazı nadir durumlarda artroskopi teşhis sağlama amaçlı da uygulanabilmektedir. Şüphelenilen ancak diğer teşhis yöntemleri ile (Röntgen, MR, BT, Ultrasonografi gibi) gösterilemeyen hastalıkların tanısına ve aynı seansta tedavisine de izin veren bir yöntem olduğu için artroskopi günümüz tıbbının vazgeçilmez bir parçasıdır.

Teknolojinin yoğun olarak kullanıldığı günümüz tıbbında iyileşmeyi kolaylaştıran, hasta konforunu arttıran, kozmetik olarak daha iyi sonuçlar sağlayan ve hastanede yatış süresini kısaltan artroskopik ameliyatlar hastanemizde en güncel yöntemlerle uygulanmaktadır.

Op. Dr. Ferdi Safa BOZKUŞ

Ocak 1, 2021