English
Arabic
İnsanlık son yıllarda özellikle de son 20-30 yıl içinde her yönden büyük gelişmeler sağlamıştır. Ama bu ilerleme olurken üreme potansiyelinde olumsuz yönde gelişme olmuştur. Son 20 yıl içinde infertilite (çocuk sahibi olamama) oranı %10-15’lerden %20’lere çıkmıştır. Bunun sebepleri arasında değişen yaşam koşulları, çevre kirliliği, besinlerdeki işlenmiş endüstriyel maddeler, sigara, stres gibi nedenler sayılabilir. İnfertil çiftlerdeki problemin %40’ını erkeğe bağlı sebepler oluşturmaktadır. Erkeğe bağlı sebeplerin de en önemlisi varikosel olarak karşımıza çıkmaktadır. Hatta infertil erkeklerin %60’ında varikosel bulunmaktadır.
Varikosel nedir?
Her organın atar ve toplardamarları vardır. Atardamarlar organı besler ve oksijen götürür. Bununla birlikte toplardamar ise organdaki kirli kanı uzaklaştırır. Varikosel, testis toplardamarlardaki varisleşmedir. Bacaklarda tanık olduğumuz, dışarıdan gördüğümüz varisler testislerde olduğunda varikosel adını alır.
Varikosel testisi nasıl bozar?
Varikosel olduğunda kirli kan uzaklaştırılamaz. Bu nedenle testis toksik ürünlere maruz kalır. Aynı zamanda ısı artışı meydana gelir. Böylece sperm hücrelerinin;
- Sayı
- Hareketlilik
- Dış yapı
- Canlılık parametrelerinde bozulmalar olur.
Bu yüzden döllenme kapasitesi azalır. Bazen buna rağmen gebelik oluşabilmektedir. Ancak kalitesiz spermle döllenme olduğu için sık olarak düşük ile sonuçlanır.
Varikoselin sebebi nedir?
Varikoselin kesin nedeni belli değildir. Toplardamar içindeki akışın tek yönde olmasını sağlayan valf sisteminin bozuk olması, özellikle sol taraftaki damarın dik açıyla boşalması gibi sebeplerden bahsedebiliriz.
Varikosel her yaşta olur mu?
Varikosel daha çok erişkinlerde olmakla birlikte ergenlerde görülme oranı %10’dur. Bu dönemde genelde tesadüfen saptanırlar. Bazen ağrı ile bazen testiste şişme yakınması ile hekime başvururlar. Üreme sağlığının korunması için ergenler yakın takibe alınmalıdır. Testislerde hacim ve kıvam farkları dikkatle izlenmelidir. Bununla birlikte belli yaştan sonra da sperm testleri yapılmalıdır.
Kimlerde daha sık görülür?
Erişkinler daha çok çocuk problemi ile gelirler. Ancak bazen de ağrı ve şişlik şikâyeti ile gelirler. Obezlerde, ağır işte çalışanlarda, sporcularda daha sık karşılaşırız.
Tanı yöntemleri
Muayenede kolaylıkla tanı konulmaktadır. Ayrıca tanı için sıklıkla renkli doppler ultrason kullanılmaktadır. Ancak sadece doppler usg ile teşhis konulan hastaların ameliyattan fayda görme oranları oldukça düşüktür.
- Göz ile saptanan varikosel Grade 3
- El ile saptanan varikosel Grade 2
- Hastanın ıkınması sonucu saptanan Grade 1 olarak değerlendirilir.
Grade arttıkça varikoselin olumsuz etkisi genelde artar. Ayrıca yıllar içinde varikoselin sperm değerlerine etkisi daha da artar. Çocuk sahibi erkekler daha sonraki çocuk denemelerinde sorun yaşayabilirler.
Varikosel nadir de olsa testisin erkeklik hormonu (testosteron) üretme kapasitesini bozabilmektedir. Bu sebeple cinsel istek azalabilir ve ereksiyon kalitesi bozulabilir.
Varikosel ne zaman ameliyat edilir?
- Sperm değerleri bozuksa
- Testiste küçülme varsa
- Aşırı ağrı varsa
- Kozmetik görüntü problem oluşturuyorsa ameliyat gerekir.
Ameliyat sonucu sperm değerlerinde %60-70 oranında düzelme sağlanmaktadır. Gebelik başarısı %30-40 arasındadır.
Ameliyat nasıl yapılır?
Kasık bölgesinden 3-4 cm’lik kesi yapılarak testisin damarlarına ulaşılır. Amaç toplardamarları bağlayarak devre dışı bırakmaktır. Mikrocerrahi ile yapılan ameliyatlarda başarı oranı çok yüksektir. Atardamar ve lenf damarları çok daha iyi korunur. Hidrosel gibi komplikasyon oranı çok düşüktür. Nüks oranı %1-2’dir. Çıplak gözle yapılan ameliyatlarda nüks oranı %30’lardadır. Bu nedenle Mikrocerrahi ile yapılan ameliyatlar daha çok tercih edilmektedir.