Egzama Nasıl Geçer? Egzamaya Ne İyi Gelir?

Yaygın görülen bir deri hastalığı olan egzama yaşamı olumsuz etkilemektedir. Çoğunlukla kronik seyirlidir. Egzama tehlikeli ya da risk oluşturan bir hastalık değildir. Ancak oldukça rahatsızlık verici bir hastalıktır. Kozmetik görünümü olumsuz etkilemekle birlikte kaşıntı, kızarıklık, yanma gibi rahatsızlıklara sebebiyet vermektedir.

Egzama nedir?

Egzama, çeşitli sebeplerle cilt üzerinde oluşan kuruluk, kabarcık ve kaşıntı gibi şikayetlerle kendini gösteren bir cilt hastalığıdır. Vücudun birçok bölgesinde meydana gelebilmektedir. Bununla birlikte stres, alerji, dolaşım sorunları gibi sebeplere bağlı olarak gelişebilmektedir.

Egzama belirtileri

Öncelikle cilt üzerinde içi su dolu kabarcıklarla kendini gösteren egzamada daha sonra kuruluk, döküntü, kabuklanma ve kepeklenme gibi şikayetler görülebilmektedir. Bununla birlikte kaşıntı ve kızarıklık da sıklıkla görülen belirtilerdir.

Kurulukla birlikte deri çatlayarak mikroorganizmaların cilde girişine zemin hazırlayabilmektedir. Bu yüzden egzamayla birlikte kişide enfeksiyon da görülebilmektedir.

Egzamanın belirtilerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

• Ciltte kuruluk ve çatlamalar
• İçi su dolu kabarcıklar
• Kaşıntı ve tahriş
• Kızarıklık
• İltihap, enfeksiyon
• Pullanma veya cilt döküntüleri
• Saç derisinde kepeklenme

Egzama nedenleri

Egzamanın oluşmasında alerji, kimyasal maddelere maruz kalma, tozlu ortam, stres ya da genetik faktörler etkili olabilmektedir. Egzamanın türüne göre sebebi de değişkenlik gösterir. Örneğin alerji kaynaklı oluşan egzamalarda kişinin alerjen maddeler ile temas etmesi egzamaya neden olabilmektedir.

Egzama için risk grupları aşağıdaki gibidir:

• Temizlik çalışanları,
• Ev hanımları,
• Kuaförler,
• Alerjisi bulunan kişiler,
• Kimyasal maddelere maruz kalan kişiler,
• Ailede hastalık öyküsü olanlar.

Egzama türleri

Egzamanın türleri, oluşma sebebine ya da oluştuğu bölgeye göre farklı kategorilerde incelenebilmektedir.

Oluşma sebebine göre egzamanın türleri aşağıdaki gibidir:

• Atopik dermatit
• Seboreik dermatit
• Kontakt egzama
• Asteatotik egzama
• Numuler egzama
• Gravitasyonel egzama
• Strese bağlı egzama

Atopik egzama (dermatit):

Atopiik dermatit oluşumunda alerji, genetik yatkınlık ve çevresel faktörler birlikte etkili olabilmektedir. Genellikle bebeklik çağından başlar. Bu nedenle bebek egzaması olarak da bilinir. Zaman zaman hafifleyip tamamen kaybolan atopik dermatit tekrarlayıcıdır. Bu nedenle yaşamın her döneminde yeniden ortaya çıkabilmektedir.

Bebeklerde atopik dermatit yüzde, gövdede, kol ve bacaklarda görülebilir. Çocuklarda eklemlerin iç taraflarında, kol ve bacaklarda; yetişkinlerde ise bunlara ek olarak kulak arkası, göz kapağı gibi vücudun farklı bölgelerinde görülebilmektedir.

Seboreik dermatit:

Nedeni tam olarak bilinemeyen seboreik egzama kulak egzaması olarak da bilinir. Alkol, stres, bağışıklık sistemindeki sorunlar ve mevsimler tetikleyici faktörler olabilir. Seboreik dermatit genellikle cildin yağlı bölgelerinde, kaşlarda, burun kenarları ve yanakta, saçlı deride ve kulaklarda ortaya çıkar.

Kontakt egzama:

Kontakt dermatit hastalığı akut olabildiği gibi kronik de seyredebilir. Genellikle kimyasallar ile temas ve bunun sonucu olarak cildin koruyucu yağ tabakasının oluşamaması nedeniyle ortaya çıkar. Sıklıkla makyaj malzemeleri parfüm, saç boyası gibi kozmetik ürünlerin yanı sıra çeşitli temizlik malzemeleri, diş macunu, ayakkabı boyası, fermuar, metal düğme, geçici dövme gibi çevresel faktörler kontakt egzamaya yol açabilmektedir.

Asteatotik egzama:

Çoğunlukla yaşlılarda görülür.  Cildin yağ oranının azalması ve cilt kuruluğu risk faktörüdür. Bu egzama türü deride çatlak görünüme, derinin kuruması, kaşınması ve döküntülerin oluşmasına neden olur.

Numuler egzama:

Kollarda, bacaklarda ve ellerde yaygın olarak görülen numuler egzama dairesel lezyonlar ve şiddetli kaşıntı şikayetlerine sebep olmaktadır. Yetişkinlerde görülen dermatit türüdür. Genellikle kronik seyirlidir ve vücuttaki enfeksiyonlar egzamayı tetikleyebilmektedir.

Gravitasyonel egzama:

Gravitasyonel egzama bacaklarda varis ve düzensiz kan dolaşımı sonucu ortaya çıkar. Bu nedenle çok fazla ayakta durmak zorunda kalan kişilerde ve ileri yaşta olan kişilerde görülür. Kan dolaşımındaki düzensizlik damarlardaki basıncı arttırarak deri hasarı oluşur. Bu da bacaklarda kuruluk kaşıntı kızarıklık gibi belirtilerle kendini gösteren gravitasyonel egzamaya sebep olur.

Stres egzaması:

Yoğun stres yaşanan dönemde ortaya çıkan ve şiddetlenen egzama türüdür. Psikolojik kaynaklıdır. Cildi sık sık nemlendirilmek, stresten mümkün mertebe uzak durmak ve bu konuda profesyonel yardım almak stres egzaması ile başa çıkmak için önemlidir.

Oluştuğu bölgeye göre egzamanın türleri aşağıdaki gibidir:

• Saç egzaması
• Kulak egzaması
• El egzaması
• Yüz egzaması
• Ayak egzaması

Saç egzaması

Seboreik dermatit türü olan saç egzaması genellikle kepeklenme benzeri pul pul dökülme ve kabuklanma gibi belirtilerle kendini gösterir. Çoğunlukla kronik seyirli olan saç egzaması sedef hastalığı ile de karıştırılabilmektedir. Atakların ortaya çıkmasında kış mevsimi ve stres önemli etkenlerdendir. Saç egzaması tedavisinde medikal şampuanlar ve steroid içerikli losyonlar reçete edilebilmektedir.

Kulak egzaması

Egzamada kullanılan kremler ile tedavisi gerçekleştirilen kulak egzaması kulak zarı, kulak arkası ve kulak kanalında ortaya çıkabilir.

El egzaması

Çevresel faktörler el egzamalarında en önemli tetikleyicidir. Çünkü eller dış etkenlere sürekli maruz kalmaktadır. Sık el yıkama, deterjan vb. kimyasallarla sık sık temas etme ellerde egzamaya sebep olan etkenlerdir.

Yüz egzaması

Güneşe maruziyet, kozmetik ürünler, stresli olma gibi çevresel faktörlerin yanı sıra bağışıklık problemleri, endokrin bozukluklar, vitamin eksiklikleri gibi sağlık problemleri yüz bölgesinde egzamaya yol açabilmektedir. Tüm bunların yanı sıra genetik yatkınlık da yüz egzamalarının nedenlerinden birisidir.

Ayak egzaması

Genellikle ayak mantarı ile karıştırılan ayak egzaması mantarın aksine bulaşıcı değildir. Kaşıntı, kuruluk, derinin kalınlaşması, kızarıklık gibi şikayetlere yol açan bir egzamadır.

Egzamaya ne iyi gelir? Egzama için öneriler

Dermatit yaygın görülen bir hastalıktır. Bu nedenle sıklıkla egzamaya ne iyi gelir, egzama kaşıntısı nasıl geçer gibi sorular sorulmaktadır. Akut ya da kronik seyirli olabilen egzamayı hafifletebilecek, atak dönemlerini daha iyi geçirmeye yardımcı olabilecek bazı ipuçlarını sizler için sıraladık:

Egzama için sağlık önerileri

• Egzamanın oluştuğu bölgeyi kaşımaktan ve tahriş etmekten kaçının.
• Bulunduğunuz ortamların nem ve sıcaklık dengesinin yeterli olduğundan emin olun.
• Enfeksiyonlardan korunabilmek için bulunduğunuz ortamları kış da olsa sık sık havalandırmaya özen gösterin.
• Her gün banyo yapmak cildin nem dengesini bozacaktır. Bu nedenle her gün banyo yapmak yerine gün aşırı banyo yapın.
• Yıkandığınız suyun sıcaklığının çok yüksek olmadığından emin olun. Bununla birlikte cildinizi tahriş etmemesi adına yumuşak bir lif kullanın. Atak döneminde egzamalı bölgeleri keselemekten kaçının.
• Nötr sabun kullanın.
• Banyo sonrası cildinizi alkol içermeyen ve cilt tipinize uygun bir ürün ile nemlendirin.
• Bağışıklığı güçlendiren gıdalar tüketin ve sağlık beslenmeye özen gösterin.
• Bol miktarda su için.
• Ellerinizi soğuk suyla yıkamayın. Mümkün olduğunca ılık su ile yıkayın ve her yıkama sonrası nemlendirin.
• Temizlik sırasında ellerinizi zararlı kimyasallardan korumak için eldiven kullanın. Lateks içermeyen eldivenler tercih edin. Bununla birlikte pamuklu kumaştan üretilen egzama eldivenini takıp üzerine temizlik eldiveni takabilirsiniz. 
• Yünlü kıyafetlerin cildiniz ile direkt temas etmesinden kaçının. Çok soğuk havalarda yünlü kıyafet tercih ediyorsanız eğer pamuklu kıyafetlerin üzerine giyerek cildiniz ile temas etmesini engelleyebilirsiniz.
• Uyuduğunuz odada tozu hapsedebilecek halı, yün gibi alerjiyi tetikleyebilecek eşyalar bulundurmayın.
• Stres ile başa çıkabilmek için yöntemler geliştirmeye çalışın. Hobilerinize vakit ayırın. Düzenli egzersiz, yoga ve meditasyon gibi aktivitelerden yararlanın. Eğer çok stresli bir dönem geçiriyor ve bununla baş edemiyorsanız profesyonel destek alın.
• Hekiminizin önerileri doğrultusunda egzamaya uygun diyetinize uymaya özen gösterin.

Egzama nasıl geçer? Egzama tedavisi

Genellikle kronik seyirlidir ve kesin bir tedavisi yoktur. Önemli olan egzamayı tetikleyen faktörlerden mümkün olduğunca uzak durmaktır. Bu sayede hastalık oluşmadan engellenebilir.

Ataklar sırasında ise amaç egzamanın yol açtığı şikayetleri en aza indirmektir.

Tedavide çeşitli kremler, pomadlar, kaşıntı giderici merhem ve ilaçlar kullanılabilir. Egzamanın türüne, hastanın özelliklerine bağlı olarak tedavi yöntemleri değişebilir. Medikal şampuanlar, nötral sabun, egzama eldiveni, nemlendirici gibi bazı ürünler de hekim tarafından önerilebilir. Bu ürünler atak sıklığını düşürmeye yardımcı olur.

Bitkisel egzama tedavisi

Egzamayla ilgili sık sık araştırılan bir diğer konu ise egzamanın bitkisel tedavisidir. İnternet ortamında sıklıkla egzamaya iyi gelen çeşitli bitkisel kürler ve bitkisel ürünler araştırılmaktadır. Ancak bu ürünlerin yan etkileri olabilmektedir. Bu nedenle bu tür ürünleri kullanmadan önce hekime danışılmalıdır.

Egzama ile ilgili sıkça sorulan sorular