Kardiyomiyopati, kalp kasının yapısında veya işlevinde bozulma ile karakterize edilen bir grup hastalığı tanımlar. Bu durum, kalbin vücuda yeterince kan pompalama yeteneğini etkileyebilir, kalp yetmezliği, ritim bozuklukları ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu hastalık her yaşta görülebilse de, tanı sıklığı yaş ilerledikçe artar. Erken teşhis ve doğru tedavi ile yaşam kalitesi korunabilir ve ciddi komplikasyonlar önlenebilir.

Kardiyomiyopati Türleri

Kardiyomiyopati, farklı şekillerde görülebilir ve her türün kendine özgü özellikleri vardır:

1. Dilate Kardiyomiyopati

Kalbin karıncıklarının (özellikle sol ventrikülün) genişlemesi ve kasılma gücünün azalması ile karakterizedir. En sık görülen türdür. Kalp, vücuda yeterli kanı pompalamakta zorlanır ve kalp yetmezliği gelişebilir.

2. Hipertrofik Kardiyomiyopati

Kalp kası normalden daha kalın hale gelir. Bu kalınlaşma, kanın kalpten dışarı akışını engelleyebilir. Hipertrofik kardiyomiyopati, ani kalp durması nedeniyle genç yaşta ani ölümlerin en önemli nedenlerinden biridir.

3. Restriktif Kardiyomiyopati

Kalp kası sertleşir ve esnekliğini kaybeder. Bu durum, kalbin düzgün şekilde dolmasını ve kanla gevşemesini engeller. Nadirdir ve genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkar.

4. Aritmojenik Sağ Ventrikül Kardiyomiyopatisi

Özellikle sağ karıncığın kas dokusunun yerini yağ ve bağ dokusunun almasıyla ortaya çıkar. Bu değişim, ciddi ritim bozukluklarına neden olabilir. Genetik geçişli olabilir.

5. İskemik Kardiyomiyopati

Koroner arter hastalığına bağlı olarak kalp kası yeterince oksijen alamaz ve zayıflar. Bu tip, kalp krizi sonrası gelişebilir.

Kardiyomiyopati Neden Olur?

Kardiyomiyopatinin birçok nedeni olabilir. Başlıca etkenler şunlardır:

  • Genetik faktörler (ailesel geçiş)
  • Yüksek tansiyon
  • Kalp krizi sonrası kalp kası hasarı
  • Viral enfeksiyonlar
  • Alkol ve madde kullanımı
  • Diyabet
  • Tiroit hastalıkları
  • Otoimmün hastalıklar
  • Bazı kemoterapi ilaçları ve toksinler
  • Gebelik sonrası gelişen peripartum kardiyomiyopati

Bazen, hastalık herhangi bir belirgin neden olmadan da ortaya çıkabilir. Bu tür durumlara “idiyopatik kardiyomiyopati” denir.

Kardiyomiyopati Belirtileri Nelerdir?

Hastalığın türüne ve ilerleme derecesine bağlı olarak belirtiler değişebilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:

  • Nefes darlığı (özellikle eforla veya yatarken)
  • Çabuk yorulma
  • Ayak bileklerinde, bacaklarda veya karında şişlik (ödem)
  • Çarpıntı
  • Göğüs ağrısı veya baskı hissi
  • Baş dönmesi veya bayılma
  • Egzersiz kapasitesinde azalma

Bazı hastalar uzun süre belirti göstermeyebilir ve hastalık rutin kontroller sırasında tesadüfen saptanabilir.

Kardiyomiyopati Nasıl Teşhis Edilir?

Kardiyomiyopatiden şüphelenildiğinde doktorlar şu yöntemleri kullanabilir:

  • Fizik muayene: Kalpte üfürüm, düzensiz ritim veya akciğerlerde sıvı birikimi gibi bulgular aranır.
  • Elektrokardiyogram (EKG): Kalp ritmindeki düzensizlikler ve kalp kası büyümeleri tespit edilir.
  • Ekokardiyografi (Kalp Ultrasonu): Kalp kasının kalınlığı, odacıkların büyüklüğü ve pompalama gücü değerlendirilir.
  • Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Kalp yapısının detaylı görüntülenmesini sağlar.
  • Röntgen: Kalp büyümesi veya akciğerlerde sıvı birikimi saptanabilir.
  • Kan testleri: Kalp kası hasarını gösteren troponin gibi belirteçler ölçülebilir.
  • Genetik testler: Özellikle ailesel kardiyomiyopati şüphesi varsa önerilebilir.

Kardiyomiyopati Tedavi Yöntemleri

Tedavi, hastalığın türüne, şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir. Tedavinin ana hedefleri; semptomları hafifletmek, kalp fonksiyonunu iyileştirmek ve komplikasyonları önlemektir.

1. İlaç Tedavisi

  • Beta blokerler: Kalp atış hızını azaltır, kalp kasını rahatlatır.
  • ACE inhibitörleri veya ARB’ler: Kan basıncını düşürür, kalp yükünü azaltır.
  • Diüretikler: Vücuttaki fazla sıvıyı atarak ödemi ve nefes darlığını azaltır.
  • Anti-aritmik ilaçlar: Ritim bozukluklarını kontrol eder.
  • Antikoagülanlar: Pıhtı oluşumunu önler.

2. Cihaz Tedavisi

  • İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatör (ICD): Ani kalp durmalarını önlemek için şok vererek ritmi düzeltir.
  • Kalp pili (pacemaker): Kalp ritmini düzenler.
  • CRT (Kardiyak Resenkronizasyon Tedavisi): Kalbin her iki tarafının koordineli çalışmasını sağlar.

3. Cerrahi Müdahale

  • Şiddetli vakalarda kalp nakli gerekebilir.
  • Bazı hipertrofik kardiyomiyopati hastalarında kalp kasındaki kalınlaşmış dokunun cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.

4. Yaşam Tarzı Değişiklikleri

  • Tuz tüketiminin azaltılması
  • Düzenli, düşük yoğunluklu egzersiz
  • Sigaranın bırakılması
  • Alkol tüketiminin sınırlanması
  • İdeal kilonun korunması
  • Stres yönetimi

Kardiyomiyopatide Erken Teşhisin Önemi

Kardiyomiyopati ilerleyici bir hastalıktır ve erken evrelerde yakalanıp tedavi edilmediğinde kalp yetmezliği, ritim bozuklukları ve ani ölüm gibi ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle:

  • Ailede kalp hastalığı öyküsü olanların düzenli kontroller yaptırması
  • Nefes darlığı, çarpıntı gibi belirtilerin ihmal edilmemesi
  • Risk faktörlerine sahip kişilerin (diyabet, hipertansiyon, obezite gibi) düzenli kardiyolojik takipte olması

hayati önem taşır.

Kardiyomiyopati, kalp kasını etkileyerek yaşam kalitesini ve yaşam süresini tehdit edebilen ciddi bir hastalıktır. Ancak erken tanı, uygun tedavi ve sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri ile bu hastalıkla uzun yıllar kaliteli bir hayat sürmek mümkündür. Kalbinizin sağlığını korumak için düzenli kontrollerinizi ihmal etmemeniz önemlidir.

Mayıs 4, 2025