Uçak yolculukları sırasında birçok kişinin karşılaştığı rahatsızlıklardan biri kulakta basınç hissi oluşmasıdır. Özellikle kalkış ve iniş sırasında hissedilen bu durum, zaman zaman ağrıya, işitme azalmasına ve tıkanıklık hissine neden olabilir. Peki bu durumun nedeni nedir ve nasıl önlenebilir?

Kulakta Basınç Hissi Neden Olur?

Kulaktaki basınç hissi, orta kulak ile dış ortam arasında basınç farkı oluştuğunda meydana gelir. Bu fark genellikle “öztaki borusu” olarak bilinen ve geniz ile orta kulağı birbirine bağlayan kanal tarafından dengelenir. Ancak uçakla seyahat sırasında hızlı irtifa değişiklikleri, bu borunun yeterli düzeyde çalışamamasına neden olabilir.

En yaygın nedenler şunlardır:

  • Uçağın kalkış ve inişi sırasında ani irtifa değişimi
  • Öztaki borusunun tıkanması (soğuk algınlığı, sinüzit, alerji gibi nedenlerle)
  • Orta kulak enfeksiyonları
  • Burun tıkanıklığı veya geniz akıntısı

Risk Altındaki Kişiler

Bazı kişiler uçuş sırasında kulakta basınç hissini daha yoğun yaşar. Bunlar arasında:

  • Bebek ve küçük çocuklar (öztaki borusu kısa ve dar olduğu için)
  • Üst solunum yolu enfeksiyonu geçirenler
  • Sık uçuş yapan yolcular
  • Alerjisi olan bireyler

Belirtiler Nelerdir?

Kulakta basınç hissi genellikle şu belirtilerle kendini gösterir:

  • Tıkanıklık hissi
  • Duyma azalması veya geçici işitme kaybı
  • Kulakta çınlama
  • Hafif ya da şiddetli ağrı
  • Baş dönmesi hissi (nadiren)

Uçak Yolculuğunda Kulak Basıncı Nasıl Önlenir?

Uçuş sırasında kulak basıncını azaltmak için alınabilecek bazı basit önlemler vardır. Özellikle kalkış ve iniş anlarında bu uygulamalar oldukça etkili olabilir:

1. Sakız Çiğnemek veya Yutkunmak

Sakız çiğneme, öztaki borusunun açılmasını kolaylaştırarak orta kulaktaki basıncı dengelemeye yardımcı olur. Aynı şekilde sık sık yutkunmak da faydalıdır.

2. Burun Açıcı Sprey Kullanmak

Eğer burun tıkalıysa, uçuş öncesi 15-30 dakika önce kullanılacak bir dekonjestan sprey, öztaki borusunun açık kalmasını sağlayabilir. Ancak bu tür ürünler mutlaka doktora danışılarak kullanılmalıdır.

3. Valsalva Manevrası Uygulamak

Burnu ve ağzı kapatıp, hafifçe burundan hava üflemeye çalışmak öztaki borusunun açılmasına yardımcı olur. Ancak bu manevra nazikçe yapılmalıdır, aksi halde kulak zarına zarar verebilir.

4. Bol Su İçmek

Uçuş boyunca bol su içmek ve yutkunmayı teşvik etmek kulak basıncının dengelenmesine yardımcı olabilir.

5. Kulak Tıkacı Kullanmak

Özel olarak tasarlanmış basınç dengeleyici kulak tıkaçları, kulak zarına gelen ani basınç değişimlerini azaltabilir. Özellikle sık seyahat edenler için önerilir.

Bebeklerde ve Çocuklarda Ne Yapılmalı?

Bebeklerde kulakta basınç değişimi daha belirgin olabilir. Uçuş sırasında emzirme ya da emzik verme, yutkunmayı teşvik ederek kulaktaki basıncın dengelenmesine yardımcı olur. Küçük çocuklara sakız ya da sert şeker verilebilir (boğulma riski olmayan yaşlarda).

Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

Uçuş sonrası birkaç saat içerisinde kulaktaki tıkanıklık hissi genellikle geçer. Ancak aşağıdaki durumlarda bir kulak burun boğaz (KBB) uzmanına başvurmak gerekir:

  • Tıkanıklık hissi birkaç günden uzun sürerse
  • Şiddetli kulak ağrısı varsa
  • İşitme kaybı oluşmuşsa
  • Baş dönmesi, denge kaybı gibi ek şikayetler varsa
  • Kulaktan sıvı gelmesi durumunda

Kulakta Basınç Hissi Ciddiye Alınmalı mı?

Genellikle basit bir durum olsa da, kulaktaki ani basınç değişiklikleri özellikle hassas kişilerde orta kulakta sıvı birikimine veya kulak zarı hasarına yol açabilir. Bu yüzden tedbirli olmakta fayda vardır.

Uçak yolculuklarında kulakta basınç hissi oldukça yaygın bir şikayettir. Basit önlemlerle bu durum genellikle engellenebilir ya da hafifletilebilir. Ancak şikayetler uzun sürüyorsa veya ağrı ve işitme kaybı gibi bulgular eşlik ediyorsa mutlaka bir uzmana başvurmak gerekir. Sağlıklı bir uçuş deneyimi için kulak sağlığınızı ihmal etmeyin.

Temmuz 3, 2025