İnsan vücudunda bulunan en kalın sinir, siyatik olarak adlandırılır. Tıp dilindeki Latince ismi ise “nervus ischiadicus” tur. Kalça arkasından bacağın arka yüzü boyunca seyreden bu sinir, diz üstü seviyesinde iki ana kola ayrılır ve buradan ayağa kadar uzanır. Siyatik sinirinin sıkışması, gerilmesi ya da çeşitli şekillerde zarar görmesi sonucunda yaşanan bel ve bacak bölgesindeki ağrı, siyatik ağrısı olarak tanımlanır.
Siyatikte ağrı genellikle tek taraflı başlar. İlk başta hafif belirtiler gösterse de zamanla şiddetlenir. 20-60 yaş arasındaki spor yapmayan kişilerde görülebilen bu rahatsızlık, çalışan erkek ve kadınlarda aynı sıklıkta yaşanabilmektedir.
Neden Olur?
Genellikle fıtıklaşmış bir disk nedeni ile ortaya çıkar. 3 grupta toplanan siyatik ağrıları, omurgada yer alan kemiklerin farklı nedenler yüzünden siyatik sinirine baskı yapması sonucunda oluşur. Kalça, bel ya da dizin arka kısmı veya ayak bölgesinde ortaya çıkan ağrılara göre gruplandırılan siyatik nedenleri arasında şunlar sıralanabilir:
- Obezite
- Travma
- Ağır kaldırmak
- Yaş
- Hamilelik
- Hareketsizlik
- Diyabet
Belirtileri Nelerdir?
Siyatik belirtileri arasında en yaygın olanlar, bel ve arka kalça bölgesinden alt bacak kısmına doğru seyreden ağrılardır. Bu bölgede ortaya çıkan ağrılar, siyatik rahatsızlığının belirtisi olabilir. Oturma ve kalkma pozisyonları sırasında kişiyi oldukça zorlayan bu rahatsızlığın diğer belirtileri ise şunlardır:
- Hareket edildiğinde giderek artış gösteren ağrı
- Ayakta ve bacağın alt kısmında karıncalanma hissi
- Hastalığın ilerlemesi durumunda hareket ve duyu kaybı ile gaz çıkarma ve idrar kaçırma
- Topukta ve ayak parmaklarında iğne batması hissi
- Siyatik sinirinin bulunduğu bölgede ağrıdan kaynaklı olarak yaşanan hareket zorluğu ve hissizlik
Siyatik Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi için ağrı şiddetinin kişiden kişiye farklılık göstermesi nedeni ile değişik yöntemler uygulanabilmektedir. Belirtilerin şiddeti ve süresine göre tedavi seçenekleri değişebilir. Antienflamatuar ilaçlar ya da ağrı kesiciler bazı hastalarda tedavi için yeterli olabilirken hastalığın ilerlemesi durumunda epidural steroid enjeksiyonu yapmak gerekebilir.
Fizik tedavi de uygulanabilen tedavi yöntemleri arasında yer alır. Siyatik egzersizler olarak da adlandırılan egzersizler ile hastalarda duruşu düzeltmek ve kasları güçlendirmek hedeflenir. Cerrahi operasyonlar ise yalnızca hastalığın ilerleyen seviyelerinde tercih edilir. Cerrahi operasyonlar sırasında fıtıklaşarak sinire baskı yapan kısım çıkarılır.
Kısaca tedavi için bazı seçenekler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- İlaçlar: Ağrıyı hafifletmek ve iltihabı azaltmak için reçeteli veya reçetesiz ağrı kesiciler, antiinflamatuar ilaçlar ve kas gevşeticiler kullanılabilir.
- Fizik tedavi: Egzersizler, manuel terapi ve fizik tedavi teknikleri, siyatik sinirin sıkıştığı bölgedeki kasların güçlendirilmesine, esnekliğinin artırılmasına ve ağrının azaltılmasına yardımcı olabilir.
- Enjeksiyon tedavisi: Sinir blokajı, epidural steroid enjeksiyonları ve diğer enjeksiyon teknikleri, ağrıyı hafifletmek ve inflamasyonu azaltmak için kullanılabilir.
- Cerrahi: Sinirin sıkışmasına neden olan altta yatan bir durum varsa, cerrahi müdahale gerekli olabilir. Bu, bel fıtığı veya spinal stenoz gibi durumlar için geçerlidir.
- Alternatif tedaviler: Akupunktur, yoga, masaj terapisi gibi alternatif tedaviler, bazı insanlar için ağrıyı hafifletmede yardımcı olabilir.